Alles anders show?
Column dec 2022. Op persoonlijke titel, Cees Smit
Richting het nieuwe jaar (2023) heeft iedereen goede voornemens om zaken anders te gaan doen. Nu heb ik ook zeker niet mijn beste jaar achter de rug. Maar aangezien ik de rente beweging (omhoog), inflatie en een lagere beurs had verwacht waarbij juist de Tech aandelen geraakt zouden worden, ben ik sowieso met de posities in mijn vermogensbeheer portefeuilles dichtbij huis gebleven. Dus ik ga het niet wezenlijk anders doen in 2023, erger nog ik ga meer terug naar mijn 2001 strategie zoals ik ooit Today’s Beheer begonnen ben en dus meer “beschermd”* beleggen (optie strategieën) in 2023. *(Natuurlijk iedere vorm van beleggen heeft risico).
Poooff aaand it’s gone (Southpark orginal)
De Chinese overheid ging het in december ’22 ook helemaal anders aanpakken. Men ging van Zero Covid beleid naar meer dan 40 miljoen gevallen in een week tijd. Maar als het nodig is stampen ze gewoon een ziekenhuis uit de grond zoals ze dat ook een paar jaar geleden gedaan hebben.
En de prijs voor de beste doofpot gaat naar… China
Wat ze in China wel heel knap hebben gedaan is dat ze iedereen in de beleggerswereld en de media hebben doen vergeten wat voor een enorme vastgoedcrisis er was in 2022. De vastgoed problemen zijn zogenaamd als sneeuw voor de zon verdwenen. Niemand heeft het meer over Steden die niet bewoond worden en wel gebouwd zijn en tijdens de bouw zorgde voor economische groei. Niemand heeft het meer over reuzen als: Evergrande, Kaisa Group, Shimao , Fantasia Holdings, Modern Land en alle andere bedrijven. Vele miljarden dollars van beleggers en werknemers zijn weg. Ook de overheid heeft een ‘verlies-je’ weggeslikt.
Veel ontwikkelaars hebben het al financieel moeilijk.
De totale bekendgemaakte verplichtingen door Evergrande (en dus nog niet van Kaisa, Shimao en andere) bedroegen medio 2021 meer dan 260 a 300 miljard yuan, waarna de financiële problemen van deze drie ontwikkelaars verergerden en voor de sector de problemen vergrootte. In 2022 eindigde alle beurskoersen van de genoemde bedrijven op nagenoeg nihil. Als je bedenkt dat deze drie genoemde bedrijven slechts een fractie van de industrie vormden… (let op: 100 miljard Yuan = nu 13,4 miljard Euro).
In het verleden stegen de huizenprijzen in China uit de pan, waardoor de zorgen over een zeepbel ontstonden. Gezinnen werden gedwongen schulden aan te gaan om een huis te kopen om te kunnen wonen. Beijing begon in 2020 met een ernstig optreden tegen het gebruik van schulden door ontwikkelaars, om zo de financiële situatie van de ontwikkelaars te normaliseren. Hoewel veel bedrijven stappen ondernamen om hieraan te voldoen, was Evergrande hier niet toe in staat en waarschuwde reeds in augustus 2021 investeerders voor wanbetaling en in 2022 was het over en uit. Met Evergrande waren er dus nog vele meer. De media hoor je er niet over, tot een paar weken gelden stond er wel ineens een stuk over een (zogenaamde) winnaar van het debacle. In het FT werd Country Garden werd genoemd als winnaar.
Winnaar? Country Garden?
Dit is de grafiek tot en met de 28ste dec 2022. Maar als we iets beter kijken en er meer jaren bij pakken dan zie je hoe beperkt dit succes eigenlijk is. In 2017 stond het 20 dus moet je heel blij zijn met een rally vanaf ruwweg 1 naar 3?
Dus alle ontwikkelaars met een rating van beleggingskwaliteit in de Chinese vastgoedsector zijn grotendeels (lees geheel) in handen van de staat. In de particuliere sector, waar bedrijven agressief leenden, heeft slechts een handvol bedrijven, waaronder Vanke en Country Garden nog steeds een rating van enige beleggingskwaliteit.
Dit is de week grafiek van Vanke Property Overseas Ltd. Een plaatje zegt meer dan duizend woorden…
Nog even de obligaties uit de FT
De aandelen hebben op lange termijn dus een soortgelijk beeld als de obligaties. Kan je jezelf een winnaar noemen met een dusdanige discount?
Echt anders dan de afgelopen tiental jaren.
De Japanse overheid gaat na een aantal decennia van nul rente naar een hogere rente politiek. Wat het effect gaat worden moeten we nog gaan zien. Zijn de Japanners niet verslaafd aan de lage rente? Zijn er veel Zombie bedrijven? etc.
Anders dan in 2022
Elon Musk gaat het anders doen volgend jaar, hij stopt met het verkopen van aandelen Tesla en geeft dus waarschijnlijk twee jaar lang zijn (eerdere) bonus niet uit te geven aan overnames. Het was natuurlijk wel naïef van de aandeelhouders door iemand met een middelmatige beleid te belonen in aandelen ter waarde van 50 miljard USD en dan te denken dat dit papieren geld is wat toch nooit uitgekeerd wordt. Maar als iemand verkoopt moet er ook iemand zijn die dit belang wil kopen en als insiders verkopen kan het moeilijker liggen…
Bij FTX deed de topman het ook anders
De borgtocht voor de FTX topman is gezet op $ 250 miljoen en is daarmee een van de grootste in de Amerikaanse geschiedenis. Het betekent niet dat hij nog zoveel geld heeft maar dat is wel het bedrag dat als borg gesteld is.
Alles is veranderlijk
Ook mijn recente mening veranderd over bijv. aandelen als Just Eat en Nvidia. Over beide aandelen was ik heel positief na grote dalingen, maar uiteindelijk kregen we helaas recent hernieuwde verkoopsignalen en moeten we dus oppassen met optimisme. Als de Twindicator weer draait kunnen we weer long.
Amateur statistieken
Ook is het de vraag of je simpel kan zeggen dat je statistisch na een slecht jaar in de Nasdaq het jaar erna altijd weer omhoog gaat. Immers ik heb zelf als voorbeeld na 2000 meerdere jaren daling achter elkaar gezien en ook in 2007 en 2008 was het anders.
Huizenmarkt gaat echt veranderen
Mijn mening is niet veranderd over de huizenmarkt deze zal door duurdere energie, duurdere materialen, dure klusjesmensen, vergroeningseisen en vooral de hogere rente. Want wat velen niet beseffen is dat de rente op een 10jaarshypotheek in korte tijd van 1 procent naar bijna 5 procent is gegaan. Even een rekensom als je een huis koopt voor 500.000 euro dan betaal je met 1 procent 5.000 euro per jaar aan rente. Met 5 procent is dit 5 maal zo veel en is het dus 25.000 euro aan rente. Per maand is de rentelast dus opgelopen van EUR 416,66 per maand naar EUR 2,083,33 aan rente. Dus dit is los van aflossing en los van energiekosten en andere lasten. Een huizenmarkt heeft grote gevolgen op een economie…
Verandering in schulden?
De creditkaart in de VS laat de gebruiker tegenwoordig 20 procent betalen in de VS nu betalen velen alleen de verplichte minimale maandelijkse betaling in de VS en dus is de vraag gaat dit problemen opleveren?
Ook hebben sommige economen het nog steeds over het stuwmeer van spaargeld in de VS en in Europa, maar dat de valt niet te rijmen met het volgende plaatje van de opgelopen schuld van de huishoudens.
Oftewel vrij vertaald:
Huishoudschuld stijgt tot $ 16,51 biljoen door hogere hypotheek- en creditcardsaldi
De totale schuld van huishoudens steeg met 351 miljard dollar, of 2,2 procent, tot 16,51 biljoen dollar in het derde kwartaal van 2022, volgens het laatste kwartaalrapport over schulden en kredieten van huishoudens. Het hypotheeksaldo – de grootste component van de schulden van huishoudens – steeg met 282 miljard dollar en bedroeg eind september 11,67 biljoen dollar. De stijging van het saldo op creditcards met 15 procent op jaarbasis was de grootste in meer dan twintig jaar. Het aandeel van de lopende schuld dat overgaat in achterstallige vorderingen is voor bijna alle soorten schulden toegenomen, na twee jaar van historisch lage achterstallige overgangen (lees: Coronasteun periode).
Het grote spaar meer?
Sommige economen hebben het over het grote spaarmeer en daarom kijken we even naar een Amerikaanse website. Het gemiddelde bedrag op een rekening in de VS zou in 2019 (het laatste meetpunt van deze website 41.600 USD moeten zijn, maar een beetje dieper kijkend is het saldo niet gelijk verdeeld. Een beperkte groep heeft een groot saldo en de grootste groep (median) heeft een klein saldo. Veel bankrekeningen bevatten veel minder contant geld dan Amerikaanse consumenten nodig zouden hebben om zelfs maar een paar maanden zonder inkomen rond te komen (dit volgens een analyse van federale gegevens). Goed te vermelden is dat deze cijfers voor de coronasteun en voor corona zijn. Tijdens corona zagen we het gemiddelde spaarsaldo verder oplopen, maar ook de verschillen tussen de “Have’s” en de “Have not’s” vergroten. Een grote groep Amerikanen moest zijn laatste reserves opmaken omdat er bijv. geen toerisme was. Een andere groep kreeg ineens geld.
Ik quote even
Even vrij vertaald en dus met de waarschuwing dat we corona periode nog missen in de cijfers, maar wellicht is dat ook wel beter omdat de trend heel duidelijk is. Dus vanaf o.a. de genoemde Amerikaanse website Valuepenquin.
Het mediane saldo (de grootste groep) van de transactierekening is $ 5.300, volgens de Federal Reserve’s Survey of Consumer Finances (SCF), met de meest recent gepubliceerde gegevens uit 2019. Transactierekeningen omvatten spaar-, betaal-, geldmarkt- en belrekeningen, evenals prepaid-betaalpassen.
Hoewel het exacte bedrag dat consumenten aan spaargeld moeten houden, afhankelijk is van hun inkomsten en uitgaven, is het over het algemeen een goed idee om ten minste 15 procent van uw inkomen vóór belastingen te sparen, zegt Erik M. Baskin, oprichter van Baskin Financial Planning in Dayton, Ohio. Het is ook belangrijk om rekening te houden met het aflossen van schulden en het hebben van specifieke spaardoelen. “Als je eenmaal geen schulden hebt, stel je doelen, zoals een noodfonds van zes maanden, en spaar je voor dat doel”, zegt Jay Zigmont, PhD, CFP, oprichter van Childfree Wealth in Mississippi. Bron: Valuepenquin
Even verder met de Valuepenquin website vertaald:
Het mediane transactierekeningsaldo van USD 5.300 werd berekend op basis van bijna USD 5.800 gewogen antwoorden op de 2019 Survey of Consumer Finances, een driejaarlijkse enquête van de Amerikaanse Federal Reserve. Dit cijfer geeft alleen de antwoorden weer van huishoudens die ten tijde van de enquête actieve transactierekeningen hadden. Het gewogen gemiddelde saldo op de spaarrekening was USD 41.600.
De verschillen zijn groter.
Zoals u kunt zien, is het typische Amerikaanse spaarrekeningsaldo in de loop van de tijd aanzienlijk veranderd. Hoewel het totale bedrag aan spaartegoeden in de loop van de tijd constant is toegenomen, varieert de verdeling van dat totaal sterk, zoals blijkt uit het verschil tussen het gemiddelde en het mediane spaarsaldo in de bovenstaande cijfers.
Gemiddeld saldo op bankrekening naar inkomensgroep bezien
Wonderlijk?
Het is niet verwonderlijk dat de mediane omvang van de tegoeden op spaarrekeningen van huishoudens het sterkst werd beïnvloed door het inkomen. Amerikaanse huishoudens met hogere inkomens bleken veel grotere rekeningtegoeden te hebben in vergelijking met huishoudens in lagere inkomensgroepen.
Bankrekeningsaldo naar leeftijd
Over het algemeen ondersteunden de enquêtegegevens voor bankrekeningen het idee dat oudere huishoudens, waarschijnlijk hogere tegoeden op hun spaarrekeningen hebben. De enige uitzondering op deze trend was dat huishoudens met aan het hoofd iemand van 45 tot 54 jaar een hoger gemiddeld saldo rapporteerden dan hun oudere tegenhangers in de leeftijdsgroep van 55 tot 64 jaar.
Bekeken naar opleiding
Het bankrekeningsaldo naar opleidingsniveau bekeken is ook heel interessant om te zien. Het is misschien niet verrassend dat uit de gegevens van de Federal Reserve ook blijkt dat personen met een hoger/Universitair (hbo-opleiding) vaker een hoger saldo op hun bankrekening hebben. Het gemiddelde saldo van deze groep in 2019 neemt de leiding over het volgende niveau met meer dan USD 55.000. Of hier de studieschulden reeds afgelost zijn kan ik niet uit de cijfers halen.
De verschillen in sparen tussen opleidingsniveaus kan waarschijnlijk worden toegeschreven aan de uitgebreidere carrièremogelijkheden – en hogere lonen – die doorgaans worden aangeboden aan mensen met een hoger opleidingsniveau. Gezien de stijgende kosten van hoger onderwijs kan het helaas moeilijk (blijken) zijn voor mensen met slechts USD 1.000 tot USD 3.900 op hun bankrekeningen. Het mediane saldo voor mensen zonder een hbo-opleiding, om te sparen en hun weg naar een hbo-niveau opleiding te betalen en dus robuustere spaar niveau. Maar nogmaals hoe deze cijfers rijmen met de enorme Studieschuld in de VS, over het geheel of deels kwijtschelden is nog de nodige discussie?
Historische trends in het gemiddelde Amerikaanse spaarrekeningsaldo
Als we specifiek naar spaarrekeningen kijken, is het totale bedrag op Amerikaanse spaarrekeningen gestaag gegroeid sinds de overheid in 1959 begon met het verzamelen van gegevens. Bovendien veroorzaakte de economische crisis die in 2008 begon een sterke stijging van het tempo van de spaargroei.
Goed nieuws?!?
Een deel van de Amerikanen is dus gaan sparen en dat is positief, maar wat dit zegt over de verdeling van het vermogen en het spaargeld? Hoe valt dit te rijmen met de Creditcard schulden, de Studieschuld en de Hypotheekschuld. Wat wel duidelijk is dat ook de schulden in de VS ongelijkmatig verdeeld zijn, de grote groep zonder vermogen is ook de groep met de meeste schulden…
Hoe dit gaat ontwikkelen is heel belangrijk voor de beurzen.
Een laatste punt ter overdenking: Protectionisme
Wat sinds 2008 aan de gang is, dat landen protectionistische maatregelen nemen om eigen markten te beschermen of voor te trekken. Trump deed dit met America First, maar Biden ging hier vrolijk mee verder, hij noemde het alleen anders. Recent is hier iets nieuws bij gekomen aan protectionisme namelijk de Green deal (investeringen in groene energie) en de Chip stimulatie maatregelen in de VS en Europa. De geschiedenis heeft aangetoond dat protectionisme zeer slecht was voor de economische groei en dus de beurzen. We gaan het zien de komende tijd. 2023 wordt waarschijnlijk bewegelijk en we gaan het beleven of zaken naar de positieve of het negatieve gaan vallen.
Allemaal goede jaarwisseling en een goed beleggingsjaar toegewenst, ook in moeilijke jaren zijn er positieve rendementen te behalen.
Disclaimer
Deze Column/blog is op persoonlijke titel geschreven door: Cees Smit en wordt mede in het licht van zijn Actief Offensief portefeuille (ook wel de Guardian strategie) gepubliceerd op de Today’s Group website en verschijnt ook op andere websites. Deze absolute return strategie is geheel onafhankelijk van de andere portefeuilles/strategieën van de Today’s Group en speelt ook indien noodzakelijk in op dalingen (correcties). Daarmee is deze strategie niet voor iedere belegger geschikt. Deze column is geen persoonlijk advies en ook niet geschreven als een beleggingsadvies. Iedere vorm van beleggen brengen risico’s met zich mee.