Begin januari krijgen we de invoering van de Mifid2 wetgeving. Persoonlijk vergelijk ik de veranderingen, als gevolg van de invoering van de Mifid2 wetgeving, met de stap op de optiebeurs van open outcry naar schermenhandel. En aangezien de meeste mensen kort van memorie zijn, of deze tijd gewoonweg niet hebben meegemaakt, vergelijk ik het ook maar met het Brexit-effect.

Wat is Mifid2 en wat verandert er allemaal?

Mifid2 is aan de ene kant een aanpassing van de Europese wetgeving waar Nederland al eerder op was voorgesorteerd, maar aan de andere kant zijn er heel veel veranderingen op zeer korte termijn. Juist omdat Nederland binnen Europa al een paar keer voorop liep met het implementeren van nieuwe wetgeving, zijn er veel mensen die de invoering ernstig hebben onderschat of nog steeds onderschatten. Het is duidelijk dat er veel gaat veranderen. Hierbij even een paar voorbeelden:

Rapportages

Er moet per partij (per broker en per vermogensbeheerder) een rapportage verstuurd worden naar de AFM met alle trades van die dag. Die rapportages zij heel gedetailleerd. Er moet op staan wie de order geïnitieerd (verzonnen) heeft, voor welke klant, etc. Hierdoor moeten er bijvoorbeeld LEI nummers worden aangevraagd voor BV’s en paspoortnummers worden opgevraagd voor particulieren. Die nummers zijn zeker niet voor niets en de kosten lopen dan meteen weer op. Wat men uiteindelijk met deze enorme berg dat wil gaan doen is nog de vraag, maar kan ook prima gebruikt worden voor Capital gain (winst) en andere handelsbelastingen.

Leve Transparantie

Nu is de wetgeving bedoeld voor transparantie. Today’s was de eerste vermogensbeheerder die heel transparant was over rendementen en kosten. Ook de fondsendochter Today’s Tomorrow was de eerste die met Total Cost of Ownership kwam, maar in het verleden werden onze totale kosten in de vergelijkingen meegenomen alsof het TER’s waren van anderen. Nu komt iedereen dus met transparantie en kan ik uit ervaring zeggen dat het beleggers afschrikt als men weet hoeveel kosten er in totaliteit zijn. Dus wat betaal je inclusief alle transactiekosten, kosten van de bank, kosten van de bewaarder, performance fee, etc. Deze kosten zullen vooraf gemeld moeten worden (in een prognose) en achteraf gerapporteerd. Daarnaast moeten de kosten geëxtrapoleerd worden naar de toekomst, want beleggen doe je niet voor een jaar.  Minimaal voor vijf jaar. Kortom: de kosten van dienstverlening en dus ook de impliciete en expliciete kosten van de gebruikte producten (aandelen, beleggingsfondsen, ETF’s, etc) worden heel belangrijk en zullen waarschijnlijk de ETF’s (trackers) nog populairder maken omdat ze weinig kosten lijken te hebben. Kosten hebben dus de focus en dat terwijl het in mijn persoonlijke visie uiteindelijk niet over de kosten moet gaan, maar over het rendement (na kosten).

Maar transparantie gaat heel ver

Als u bij de bakker komt, hangt er dan een kaart met wat zijn bruto marge is? De inkoopprijs van graan (X) vermenigvuldigt met de verkoopprijs (Y). Ook bij de supermarkt, de makelaar, de advocaat of de notaris hoeven we niets te horen over hun marges, maar een vermogensbeheerder moet dus een zeer gedetailleerde en nauwkeurige inschatting maken over de kosten over de komende 5, 10 of zelfs 20 jaar. Even toch weer de vergelijking met de bakker u krijgt dus van hem een inschatting van wat al de broden gaan kosten de komende 5 jaar uitgaande dat u altijd dezelfde bestelling blijft doen. Ik denk dat je best schrikt van hoeveel geld je per week uitgeeft en als dat geëxtrapoleerd wordt naar de toekomst en dan cumulatief aan u gemeld wordt. Nu wil ik niet zielig doen, maar wil u slechts laten bedenken of de getallen die u krijgt wel aanzetten tot beleggen? Zelfs als dat het beste alternatief voor u is.

Kosten die geen kosten zijn?

Nu zijn veel kosten nauwelijks in te schatten. Ook rendementen zijn lastig in te schatten. Dus zowel van het rendement als over de eventuele performance fees (de kosten) zijn op termijn weinig zinvolle dingen te zeggen. We hebben de afgelopen tien jaar bijvoorbeeld een enorme rentedaling meegemaakt, maar wie zegt dat de rente nul of negatief blijft? En wat betekent dit voor obligaties? En wie denkt nu echt dat we nog een soortgelijke rentedaling krijgen? Dus kan je een obligatierendement uit het recente verleden wel zo extrapoleren? En wat doe je dan met de kosten?

Eenzelfde verhaal zouden we over de aandelenindices kunnen hebben. We hebben een enorme stijging van de beurzen gezien en hoe reëel is het dat de indices tot nog verdere hoogtes stijgen? Je zou dus kunnen denken dat actief beleid de markt gaat verslaan, omdat er met actief beleid ingegrepen kan worden. Immers bij een passieve Tracker portefeuille ga je 1 op 1 omhoog maar dus ook omlaag in een correctie, maar actief beleid brengt veel transacties en dus veel transactiekosten die we dan weer moeten gaan extrapoleren.

Daarbij komt ook nog eens dat er bij de inschatting van de totale kosten ook een inschatting van de spread kosten moet worden gemaakt. Dus wat zijn de bied- en laatprijzen op de beurs? (Op welke prijs kun je verkopen en op welke prijs kun je kopen). Het verschil tussen de twee prijzen ziet men als kosten maar zijn dit natuurlijk niet echt.

Maar liever trackers dan fondsen?

Doordat de impliciete kosten van een beleggingsfonds hoger zijn dan die van een Tracker gaat het geprognosticeerd rendement van de beleggingsfondsen omlaag. Daardoor stapt iedereen over naar Trackers. En als iedereen passief gaat beleggen omdat dit in de prognose betere opbrengsten geeft (vanwege de lagere kosten) dan wordt de markt nog gevaarlijker. Iedereen doet dan namelijk volop mee in de volgende corrective. Je kan er slechts uit onder nog meer verkoopdruk van de Tracker.

Nu is er ook nog weer een verschil tussen Europa en de rest van de wereld. Alleen Europa kent Mifid 2, maar die Mifid2 heeft ook effect als je als beheerder beleggingen in de VS doet. Daar moet je zelf maar aan de getallen zien te komen.

Naast de voorbeelden die ik boven benoemde zijn er nog veel meer veranderingen die gepaard gaan met de Mifid2 wetgeving. Het gaat ook om opleidingen van werknemers, kosten van research, het dubbel opnemen van klantgesprekken en nog veel meer.

Wat met de echte verborgen kosten van valutatransacties?

Ondertussen blijven er ook weer dingen buiten schot. Beleggers weten het meestal niet, maar er is niet 1 valutamarkt en er is ook geen enkele gereguleerde valutamarkt. Je kan een valuta prijs van bijvoorbeeld de dollar/euro op je scherm zien, maar als je de bank of broker belt hoeft dan dat niet de prijs te zijn waar jij op kunt handelen. Zeker voor grotere bedragen zijn de deelmarkten niet liquide. Bij al een paar miljoen euro zijn er veel grotere spreads. Dus los van wat je voor een valuta transactie betaalt, zijn er verborgen kosten die zeker niet duidelijk zijn en ook niet duidelijk gaan worden. We spreken slecht over de Bitcoin, maar andere valuta zouden ook veel transparanter en veiliger kunnen en moeten.

Na ingang MIfid2?

Los van de enorme directe en indirecte toezichtkosten die er weer bij komen, en die uiteindelijk door de belegger betaalt gaan worden, krijgen we als sector ook nog te maken met een aangescherpte privacy- wetgeving. Mogen we, naast alle rapportages, onze tijd ook besteden om Priips te maken. Kortom: altijd leuk om een gereguleerde partij te zijn.

– Door Cees Smit
__________________________________________________________________________________
De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.