Niet alleen zoals; het klimaat extremer lijkt te worden met de grote veranderingen in het weer (neem Spanje even als voorbeeld de afgelopen week). Nee, meer zoals dat de eerste blaadjes aan de bomen deels van kleur veranderen en de komende herfst aangeven. Ja, zo gaat het ook met hoe de publieke opinie naar de centrale banken toe kijkt. Het kan aan mijn observering liggen, maar er lijken meer kritische berichten te komen rond de acties van Draghi.
Burgers en nieuwslezers vragen zich steeds meer af wat het nut is van negatieve rentes. Als het niet direct negatieve effecten heeft dan stimuleert het in het beste geval een economie die geen stimulering nodig heeft. Wel zijn er grote negatieve bijeffecten, zoals de problemen met aanvullende uitkeringen en pensioenen.
Maar het was onze eigen schuld
RTL beweerde in een uitleg op RTLZ dat het niet de centrale banken zijn, maar het onze eigen schuld is. In mijn eenvoudige visie is het onzin dat die lage rente onze eigen schuld is. We sparen als consumenten kijkend naar de vergrijzing namelijk niet te veel. Ook moeten we oorzaak en gevolg van het vele sparen niet omgooien. Nee, eerder waren we aan het beleggen en toen hadden we een crisis waardoor er veel geld weggevaagd werd. Mensen gingen daarom sparen. Ook blijf ik van mening dat de lage rente juist een gevoel geeft dat het niet goed gaat met de economie, waardoor er juist voorzichtiger aan gedaan zal worden.
Andere oorzaak en gevolg
Als we het hebben over surplus van de overheid in deze begroting dan moeten we ook beseffen dat de rente lasten van de overheid bij een negatieve rente of nul rente, nul of zelfs positief zijn voor de begroting. Dus het is niet dat er teveel geld is en de overheid te weinig uitgeeft, want het is niet zo dat je altijd al je geld moet opmaken. Als je in de toekomst een krimp verwacht moet je hiervoor sparen en als je in het verleden veel meer geld hebt uitgegeven als dat je ontving dan moet je een overschot gebruiken om je schuldenberg iets te verminderen.
Sowieso kul
Een begrotingstekort geeft aan dat je een gezond bedrijf (overheid) bent en winst maakt, je houdt immers geld over. Maar nogmaals het is echt kul om te zeggen omdat we nu voor het tweede jaar in Nederland en Duitsland geld over houden de rente naar nul moet omdat er meer geld is dan we nodig hebben. Kijk dan nog even naar het verleden en kijk eens naar de rest van Europa en de rest van de wereld. Het tekort in de VS groeit alleen maar en in de paar jaar dat het niet groeide daalde de rente ook.
https://www.cbo.gov/topics/budget
Het tegenovergestelde moet dan ook waar zijn
Als de lagere rente een verhaal is van overheidsoverschotten dan moet de rente ook opgelopen zijn in de periodes dat de tekorten stegen. In de kredietcrisis waren de tekorten fors omhoog, maar ook toen werd de rente verlaagd.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Overheidsschuld#/media/Bestand:Government_debt_Europe.png
En meer schulden zou hogere rente moeten zijn
Als we echt durven te beweren dat de rente een afgeleide is van de vraag naar kapitaal dan moeten we nog eens kijken hoeveel de schulden sinds de kredietcrisis zijn toegenomen. Als je daar naar zoekt op Google begin je direct te hyperventileren. Normaals meer vraag naar geld zou normaal de prijs ervan moeten laten stijgen en dus hogere rentes.
Bron: http://www.destaatsschuldmeter.nl/
En nogmaals wij als Nederland hebben ons eerste begrotingsoverschot sinds tien jaar, maar tien jaar lang daalt de rente door de centrale banken.
Don’t mention the war
Maar dat we ons verhaaltjes laten vertellen is één, maar dat we zien dat de trade war negatieve effecten heeft in bijv. de autoproductie en autoverkoop die terug lopen en dat we dan weer heel enthousiast reageren op teksten van Trump dat hij bepaalde verhogingen nog even uitstelt tot zijn meeting in oktober. Even wakker worden met zijn allen: de trade war heeft volgens berekeningen van analisten al 300.000 banen gekost. Er is nog niets veranderd en het aantal banen dat het dit jaar kost als er geen heel bijzondere en snelle oplossing komst wordt geschat op 450.000 banen en in 2020 zullen dat er 900.000 zijn.
En denken we nu echt dat in het kader van IP (rechten van de bedenker) er echt een oplossing komt? Even ter illustratie Chinese bedrijven hoeven volgens het Chinees recht in de VS en Europa helemaal geen eerlijke boekhouding te laten zien. Ja, in China zelf moet dat wel, maar ontdek maar eens de verschillen…
De IPO markt
Omdat de situatie door een enorme bubbel in cloudbedrijven en IT enigszins op de Dot.com bubbel lijkt is het goed om de IPO markt in de gaten te houden. Deze week ging het even mis en hadden we een orthodontiebedrijf dat gebruik maakt van 3d printing, SmileDirectclub dat voor bijna 1,4 miljard naar de markt ging en direct fors lager was. Min 28 procent op de eerste dag. Het deel mij denken aan een Frans kappersbedrijf dat in de Dot.com naar de beurs ging en dat ook een drama werd. Maar als mijn tandarts hoort dat hij miljarden waard is….
It did work shortly
Andere IPO, WeWork (verhuurder kantoorruimte) ik heb het er ook al een paar keer over gehad. De IPO prijs was een paar maanden geleden nog rond de 50 miljard wat toen veel te duur was en nu is de prijs nog verder verlaagd naar rond de 10 miljard beurswaarde en waarschijnlijk nog steeds te duur, maar wel apart om te zien hoe snel we korting krijgen.
Olie omhoog op spanningen?
Een andere indicator van de economie die ook beïnvloed wordt door vraag en aanbod is de olieprijs. Gek genoeg is deze ineens weer wat positiever. Eerder zouden we aanbod krijgen vanuit Iran, maar nu ineens deed Jemen een drone aanval in Saoedi Arabië. Dit heeft mogelijk invloed op het vraag en aanbod verhaal, maar ook is deze aanval belangrijk inzake de komende beursnotering van het Saoedische oliebedrijf, immers toch ineens meer onzekerheden…. Ik beleg niet in dit land door eerdere acties van de Saoedische regering. Maar opvallend is het zeker.
TINA?
Dus ondanks dat er haarscheuren komen in het roze bril verhaal van de centrale banken en het speelveld gewijzigd is zien we op de korte termijn nog weinig verandering. De beurzen staan allemaal op recordniveaus en niemand ziet risico’s. Of je nu de brede Wilshire 5000 index of
De Nasdaq100 pakt alles is met de Centrale bank mee omhoog gegaan.
De AEX staat gewoon ruwweg 50 punten hoger dan een maandje geleden. Sell in may and ….comeback in september heeft niet lekker gewerkt.
Ook de Duitse Dax is een feestje voor de stieren. Iets wat nooit een omgekeerde hoofd-schouder had kunnen zijn werd dat wel. Ondanks dat het nieuws rond de automobiel industrie, de impact van de Brexit en de trade war blijven we alles door een roze bril zien.
Alternatieve beleggingen, zoals goud heeft ineens een verkoopsignaal.
En ook zilver heeft na een mooie rit een verkoopsignaal.
Als beer is het allemaal depressief makend, maar laten we fantasie hebben over een historische oktober. En geen misverstanden: de vermogensbeheer klanten (met bescherming) en de doe het zelf-ers (zonder) zijn allemaal heel blij met de stijgingen.
– Geschreven door: Cees Smit.
De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.