Alleen de volgende keer wordt het veel heftiger…Het is tien jaar na het omvallen van Lehman en iedereen blikt terug, ik kan dus niet achterblijven. Als ik dan terugblik was er eerst in september 2007 een second home beurs waarin ik mensen ontraadde een tweede huis te kopen met plaatjes van de CDO markt en later in het jaar tijdens de Crash Cursus Koen en Cees werd de krediet crisis in detail door Koen aangegeven.

Ik deed mijn voorspellingen toen o.a. op basis van het nieuws over de forclosure’s, subprime en de resets van goedkope leningen (Ballonstructuur) ook wel de ARM hypotheek, waar je begon met een lage rente en in het vijfde jaar ineens heel hard in rentebedrag omhoog ging. Zo hard dat veel mensen het niet konden betalen en natuurlijk op basis van de grafieken op dat moment.

Uiteindelijk was en is het systeem in de VS nog steeds ziek. Je hebt aan een kant wetgeving dat je als je je lening niet meer kunt betalen je de sleutels mag inleveren en je bank ineens een probleem heeft. Ondertussen mocht je, en volgens mij kan dat nog steeds, meer dan 100 procent lenen. Dus als de huizenprijzen stijgen heb je geluk en als hij daalt heeft de bank pech. Daarbovenop waren de verhalen van de mensen zonder huis of bezit dus zelfs zonder onderpand die een hypotheek kregen. NINJA loans. Dat kan ook nog steeds omdat je aan de ene kant bedrijven hebt die leningen uitgeven en aan de andere kant worden pakketten (gestructureerde bundels) van leningen verkocht aan institutionele partijen. Er is geen directe band en dus worden gemakkelijk knollen voor citroenen verkocht.

Dit was precies de basis van de crisis. Zie uitleg over de crisis.

Het grote verschil is dat de rente nu extreem laag is en daardoor neemt bijna niemand meer een lening die eerst laag is en later naar alle waarschijnlijkheid hoger zal worden. Maar de lage rente heeft ook een probleem…

Nu is de rente al laag

Als de rente al op extreem lage niveaus is dan hebben we dus geen wapen om een mogelijke volgende crisis aan te pakken. Het rente wapen is een belangrijk instrument van de centrale bank en dit wapen is leeg. Door de extreem lage rentes maken de banken weer enorme winsten. Je hoeft immers de spaarders en de centrale bank geen, tot bijna geen, rente te vergoeden en je vraagt voor je hypotheek (uitzetten geld) wel een rente. Het rente marge is enorm op dit moment. Daarbij kunnen banken nog steeds geld scheppen door gewoon wat nummers in te tikken in hun computer en zo kunnen ze zelfs zonder geld te hebben geld uitlenen. Maar ondanks deze enorme rente marge gaat het met veel banken nog steeds niet gewelding. Denk maar aan Deutsche Bank, om het over zuidelijke banken nog niet eens te hebben….

Oké, ten opzichte van 2008 valt het mee, maar het is geen wereld succes.

Belastingverlagingen

Een andere manier om de economie aan te jagen als er een crisis ontstaat is een belastingverlaging. Maar als we naar de VS kijken en dat is nog steeds het belangrijkste kapitalistische land, dan hebben ze de belasting al dusdanig verlaagd in goede tijden dat er eigenlijk geen ruimte is om dit te doen in slechte tijden. Immers is de staatsschuld nu al enorm gestegen in de VS en nu hebben we daar nog wel vertrouwen in dat het mogelijk goed komt. Maar als het weer slecht gaat zal dat vertrouwen er niet meer zijn en dus zal er in mijn optiek geen ruimte zijn voor belastingverlagingen.

De band tussen de verschillende landen

Een belangrijke reden waarom het goed kwam in de vorige crisis, was omdat alle centrale banken met elkaar optrokken en allemaal dezelfde stappen zetten. Door het huidige Trump beleid is er om het maar zacht te zeggen: ruimte gekomen in het globale optreden. Dit kon wel eens enorme gevolgen hebben.

China niet meer de witte ridder

In de vorige crisis konden we gebruik maken van de kracht van de Chinezen. China kocht veel bedrijven op (denk maar aan Saab, Volvo, etc.) als we nu kijken naar de Chinese economie dan zien we dat zij ook veel schulden hebben en de beurs daar al een tijd in depressie is. Dus eerst zullen ze hun eigen problemen moeten gaan oplossen, alvorens ze onze problemen gaan oplossen.

Schulden niveau veel hoger dan tijdens de schuldencrisis

We hebben een schuldencrisis opgelost met nog meer schulden, iets wat alleen door de extreem lage rente is te verklaren, maar alles behalve logisch is. Al in de oude geschiedenis gingen landen of regio’s kapot omdat bijv. de huurlingen geen vertrouwen meer hadden in hun “werkgever”(lees: de koning, staatshoofd) en dat principe is vandaag de dag nog exact hetzelfde. Ander probleem is er als de rente nu oploopt worden de schulden al heel gauw onhoudbaar.

Opnieuw weer allerlei groepen met slechte leningen (o.a. student loans, car loans)

2007 all over again, als we weten dat in 2007 er subprime was dan moet je nu eens Googlen naar studentenleningen of subprime cars loans of dit stukje “Outstanding auto loan debt is at a record high, north of $1.2 trillion. Loans with terms that last 84, even 96 months, are becoming more common, putting car buyers more at risk of default. A record 6.3 million people are more than 90 days behind on their payment. Even if subprime auto lending has been dialed back a bit, financiers are expecting to issue more securities backed by subprime auto loans than 2017’s total of $25 billion. It’s a profitable market, why would they stop?…. “

Of https://www.finder.com/car-loan-statistics

Rijk en arm problemen met economie

Nu wijs ik op een aantal punten maar wat ik al langer zeg en wat niet alleen voor de VS geldt, maar voor heel de wereld is dat het verschil tussen arm en rijk te groot is de groep rijken zijn allemaal nog rijker geworden, maar de armen zijn niet of nauwelijks rijker geworden. Het ontbreekt steeds meer aan een midden groep en daardoor blijven we bij een herstel van de economie achter bij in de economische groei. Het kan natuurlijk niet normaal zijn dat een directeur van een bank zonder groot risico een miljoen of meer verdient terwijl een kleine ondernemer die alles in de schaal ligt slechts een klein bedrag binnen haalt. De beurs is in mijn ogen al veel langer niet meer een verlengde van de echte economie, maar meer een ding waar men geld in stopt omdat de rente laag is.

Als we de genoemde zaken als grote trend bezien dan zou je dus niet heel optimistisch moeten zijn.

De wereld is niet zo slecht

Vorige week gaf ik aan dat er door een paar gekken in de VS een ban was uitgesproken over Nike. Maar ik gaf al aan dat ik niet short wilde op de short signalen. En geluk is de wereld minder gek dan we denken, want beleggers kochten juist aandelen Nike op de campagne.

Voor de rest kom ik volgende week weer met een meer reguliere column.

– Geschreven door: Cees Smit

De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.