Algemeen

De afgelopen drie maanden stonden vooral in het teken van de Brexit. In tegenstelling tot wat velen verwachtten, hebben de Britten op 23 juni j.l. aangegeven de Europese Unie te willen verlaten. Van de stemmers was 52% voor uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de EU.

(Bron: The Guardian)

De reactie van financiële markten op de Brexit was heftig. De Britse aandelenindices daalden met procenten tegelijk. Koersen van banken verloren 30 % of meer. De Britse Pond zakte circa 10 p% ten opzichte van de dollar en iets minder tegenover de Euro. De rente op de Duitse en de Nederlandse staatsobligaties daalde verder. De Euro verzwakte tegenover de dollar, de Zwitserse Frank steeg in waarde en de goud- en zilverprijzen knalden omhoog. Kortom; chaos troef.

In deze chaos was wel duidelijk dat beleggers op zoek waren naar veilig (geachte) vluchthavens. Hierdoor stegen de Zwitserse Frank, het goud, de Duitse staatsleningen en de Amerikaanse Dollar allemaal in waarde.

In de eerste week na het Brexit-referendum veerden echter met name de aandelenmarkten weer flink op. Beleggers gingen er namelijk van uit dat de centrale banken wel weer te hulp zouden schieten door hun beleid nog verder te versoepelen en namen daar alvast een voorschot op.

En nu ?

Afgezien nog van andere Europese landen die wellicht een gang naar de stembus kunnen overwegen, is het eerste scenario dat de Britse economie een forse klap krijgt naar aanleiding van de Brexit- uitslag. Bedrijven kunnen uit voorzorg minder gaan investeren of zelfs de productie verminderen. Dit leidt tot ontslagen, lagere consumptie en lagere economische groei, zo niet een recessie.

In dit kader is er een kans dat de groei van de wereldeconomie dit jaar en in 2017 de gevolgen gaat merken. Voor 2017 houden veel analisten rekening met een recessie in de eurozone en een  fors lagere groei in Amerika, namelijk net iets meer dan 1 procent. Dit zal dan weer zijn weerslag hebben op de beurzen.

Ook kunnen Obama en Yellen, mede door de Brexit uitslag, van strategie veranderen om een mogelijke recessie af te wenden. Eind vorig jaar verhoogde de Fed namelijk voor het eerst in 9 jaar de rente met 0.25%. Gevolg was dat op de aandelenbeurzen een aanzienlijke verkoopgolf op gang kwam. De Fed had het effect van een renteverhoging waarschijnlijk onderschat en heeft de eerder aangekondigde vier rentestapjes voor dit jaar teruggedraaid. Eerst naar twee, maar inmiddels gaan veel marktpartijen er van uit dat er geen renteverhogingen meer komen tot mogelijk 2018. Sterker nog, met de Brexit uitslag is er een toenemende kans dat de Fed binnen afzienbare tijd noodgedwongen wordt om de rente nog verder te verlagen of mogelijk QE4 (kwantitatieve verruiming) te introduceren om zo de financiële markten en economie verder te ondersteunen.

Verwachtingen

Wat kunnen we op de financiële markten verwachten?

Tegenstrijdig genoeg kan er door verder negatieve economische ontwikkelingen, via verdere rentedalingen en steunaankopen door de centrale banken, wereldwijd weer een kapitaalstroom op gang komen naar aandelen. Beleggers zijn immers altijd op zoek naar rendement en wijken dus (noodgedwongen) uit naar aandelen. Het spreekt verder voor zich dat beleggers moeten oppassen om aandelen te kopen uitsluitend vanwege een lage rente. Aandelen zijn al duur en nog hogere waarderingen leidt alleen maar tot deceptie.

Op de obligatiemarkten wordt de onzekerheid er waarschijnlijk ook niet minder op door het vooruitzicht op nóg lagere rente. Kijk bijvoorbeeld naar Duitsland en Zwitserland. In juni hadden de Duitse 10-jarige obligaties een negatief rendement. Inmiddels is dit nog verder uitgebreid doordat de 50-jarige Zwitserse obligatie (tot 2064) op 1 juli voor het eerst negatief noteerde. Beleggers zijn dus bereid om de komende 50 jaar te betalen voor het aanhouden van staatsobligaties (negatieve rente dus), en dus te betalen voor hoofdsomgarantie. De negatieve rente heeft tal van verstorende werkingen, zoals een inefficiënte allocatie van kapitaal, waarvan de gevolgen op termijn onvoorspelbaar zijn.

Achter de schermen wordt koortsachtig gewerkt aan een “beperkte Brexit oplossing”. Om de vóór-Brexit stemmers tegemoet te komen, moeten er oplossingen komen op het gebied van immigratie, vluchtelingen en grenscontroles. Dit waren tenslotte ook de grootste problemen van de vóór-Brexit stemmers. De economische afspraken met de EU wil men zo veel mogelijk ongemoeid laten.

Een verdergaande voorkeursbehandeling voor de Britten vanuit Brussel achten wij echter niet aannemelijk aangezien dit ook een precedent werking heeft naar andere lidstaten. Mocht dit namelijk wel gebeuren dan gaan hier langdurige onderhandelingen aan vooraf. Dit creëert naast onzekerheid waarschijnlijk ook een precedentwerking voor ander EU lidstaten waarvan de bevolking kritisch tegenover de EU staat. In potentie kan de EU daarmee haar eigen desintegratie in werking zetten en dat zal men in Brussel ten ene male willen voorkomen.

Een ander scenario is dat de Britten intern terugkomen op een Brexit. Ook die kans achten wij niet zo groot. Dat betekent namelijk het negeren van de kiezer en dat zal de regerende Tory partij niet in dank worden afgenomen. Hiermee komen we op de door ons meest waarschijnlijk geachte optie, namelijk dat er onder druk van Brussel vaart wordt gemaakt met de Brexit, zodat de periode van onzekerheid niet onnodig lang duurt. Op de Britse vastgoedmarktis er naar verwachting sowieso een aantal jaren onzekerheid.

Op het valutafront kan er, door het ontbreken van eensgezindheid binnen de eurozone, druk op de Euro en de Pond blijven staan. Hierdoor ontstaat er een vlucht zien naar traditionele safe haven valuta’s zoals de Amerikaanse dollar, de Japanse Yen en de Zwitserse Frank. In de tussentijd zal de ECB nog maximaal blijven stimuleren en de lage Euro geeft steun aan de export uit de euro zone.

Markten lijken momenteel van mening dat het met de Brexit en de impact op de economie niet zo een vaart zal lopen. De meeste aandelenmarkten noteren medio juli namelijk reeds op of boven het niveau van voor de uitslag. Wij zijn van mening dat de financiële markten daarmee onvoldoende oog hebben voor de werkelijke risico’s. De impact op de Britse en Europese economie neemt in de komende weken en maanden vorm aan.

Ook zien wij China onverminderd als een risicofactor voor wereldwijde financiële markten. De schuldenposities in m.n. de industriële sector is de afgelopen jaren zeer sterk toegenomen, terwijl de industriële groei al langere tijd een teleurstellende ontwikkeling laat zien. Daardoor hebben steeds meer Chinese bedrijven moeite om aan hun verplichtingen te voldoen. Daarnaast zien wij de grote ‘bubble’ in de Chinese vastgoedsector als een risico. De doorlopende devaluatie van de Chinese Yuan zorgt daarnaast voor kapitaalvlucht en export van deflatie naar de rest van de wereld.

De lage Euro en het monetaire beleid leggen in de tussentijd een bodem onder de Europese aandelen- en obligatiemarkten. Deze bodem staat echter onder hoge druk vanwege de huidige hoge waardering van de aandelenmarkten in de ontwikkelde markten. Daarmee lijkt er weinig ruimte om tegenvallende ontwikkelingen op te vangen.

Portefeuille

We konden dit kwartaal profiteren van koersstijgingen in o.a. onze goudpositie en oliepositie, de laatste via het aandeel Koninklijke Olie. Onze short-posities op aandelenindices, waarmee we de totale blootstelling van de portefeuilles naar aandelen beperken, waren echter nadelig.

Ook al is er in de portefeuille nog niet geprofiteerd van de dalingen, vanwege de economische onzekerheden zijn wij ervan overtuigd dat bescherming onverminderd noodzakelijk is. Mogelijk tegenvallende ontwikkelingen in de financiële markten worden hierdoor gedempt. Afhankelijk van de invulling van het mandaat kan bij Today’s vermogensbeheer zelfs worden geprofiteerd van dalende markten.

Anderzijds blijven we ook oog houden voor positieve ontwikkelingen op de beurzen. Want de geschiedenis heeft geleerd dat wanneer iedereen in mineur is, juist het tegenovergestelde gebeurt.

Heeft u naar aanleiding van ons bericht vragen of opmerkingen, aarzelt u dan niet contact met ons op te nemen. U kunt ons het beste bereiken via 035- 3035690 of via vermogensbeheer@todaysgroep.nl.