Inleiding:        

Als beurzen in paniek raken, dalen koersen hard. Dat is afgelopen vrijdag gebeurd. Maar wie dan aan de verkopen meedoet, wordt, zoals het beursjargon leert, geschoren. En als je geschoren wordt, moet je vooral stil blijven zitten. Paniekverkopen vinden altijd plaats aan het einde van een periode van koersdalingen, zelden aan het begin. Vrijdag was daarmee voor de lange termijn belegger juist een positief teken. De huidige fase van koersdalingen loopt op haar einde.

De paniekfase – Wie niet stil zit wordt geschoren

Stand van de AEX Index op het moment van schrijven (4 maart 2022) 671,73

Onze conclusies:

NB. Calamiteiten niet in aanmerking genomen

In Europa was vrijdag weer eens een ouderwetse dag van “gooi- en smijtwerk”. Beleggers wilden met z’n allen tegelijk door de uitgang naar buiten en rijp en groen werd verkocht. Dat is doorgaans een teken van paniek, een fase die vrijwel altijd het einde markeert van een fase van correctie of zelfs een bearmarkt. Per saldo is de AEX Index dit jaar nu met 15,8% gedaald, daarmee mag er nog niet officieel van een bear markt gesproken worden, maar pijn doet het nu wel bij heel veel beleggers.

Maar in de VS was het beeld duidelijk anders. Waar er in Europa nieuwe dieptepunten werden bereikt was dat in de VS niet het geval. Dat is op zichzelf natuurlijk niet helemaal vreemd. De oorlog in Oekraïne is voorlopig vooral een Europese aangelegenheid en Europese bedrijven hebben een veel grotere blootstelling aan Rusland dan Amerikaanse bedrijven. Bovendien zitten er in Amerikaanse indices veel meer en ook grotere wapenproducenten en die zorgen binnen de grotere indices voor meer evenwicht.

Maar er vinden nu ook volkomen irrationele verkopen plaats. Een mooi voorbeeld van deze irrationele verkoopgolf zien wij bij het aandeel ING. ING heeft in een persbericht aangekondigd dat het ongeveer € 5 miljard aan kredieten uit heeft staan in Rusland. Daar zal nog iets bij moeten worden opgeteld voor de kredieten die het aan bedrijven in de Oekraïne heeft uitstaan, maar veel meer is het niet. Alles bij elkaar betekent dat een risico van ongeveer 1% van het balanstotaal van ING. In 2021 boekte ING een winst vóór belastingen van ongeveer € 6,7 miljard. Dat betekent dus, dat ING in Rusland maximaal één jaar winst zal kwijtraken (het is niet gezegd, dat een deel van de uitstaande kredieten niet in Europa op basis van Europese zekerheden kunnen worden teruggehaald, dus waarschijnlijk pakken de verliezen uiteindelijk veel lager uit). Waar is dan de ratio om het bedrijf in een maand tijd 35% minder waard te laten worden?

En er zijn heel veel voorbeelden van dit soort volkomen misplaatste paniekverkopen te vinden. Dat dit toch gebeurt heeft alles te maken met liquiditeit. In een fase waarin markten in paniek raken is liquiditeit een zeer groot goed. Er wordt in zo’n fase naarstig naar cash gezocht, vooral door spelers die met hefbomen beleggen (veel hedgefondsen), maar ook door spelers die geraakt worden door de sancties die door het westen nu massaal worden opgelegd aan Rusland en aan Rusland gelieerde partijen. En dan is elk berichtje, dat naar problemen riekt, direct aanleiding tot massale verkopen, ongeacht de prijs. Europese banken zijn daar dan zeker kwetsbaar.

De AEX Index op dagbasis

Figuur 1.

Het eerste, statistische gezien belangrijke gegeven in de grafiek is het feit dat het MA200 sinds afgelopen week daalt. Het ligt ook nog eens boven het MA50, dat op haar beurt boven het MA20 ligt en daarmee is sprake van een bear markt op de daggrafiek in figuur 1. Maar tegelijkertijd zitten de indicatoren onder in de figuur allemaal in oversold gebied. “De markt is te hard gedaald” zeggen deze indicatoren. En het koersdoel van de kopschoudertop, die in januari werd voltooid met een uitbraak omlaag, is vrijwel bereikt. Dat ligt rond 667, waar ook de volgende belangrijke steun ligt. Natuurlijk kan de koers, nu hij vrijdag in feite in een vrije val raakte, nog veel verder zakken als beurzen maandag verder in paniek raken. Maar die kans achten wij niet zo groot gelet op het herstel dat al vrijdagavond in New York plaatsvond. Misschien dat de opening nog even zorgt voor lagere koersen, maar wij gaan ervanuit, dat het ergste leed wel even geleden is. Pas als meer duidelijkheid ontstaat over de werkelijke economische gevolgen van de oorlog in de Oekraïne kan een volgende verkoopgolf ontstaan, maar dan zijn koersen eerst weer een eind opgeveerd. Dit is in elk geval een slecht moment om alsnog short te gaan dan wel aandelen te verkopen.

De lange (10-jaars) rente

De lange rente zakte afgelopen week flink, zowel in de VS als in Europa. Maar aan het lange termijn beeld is nog niet veel veranderd. De Bund-future raakte met de koersstijging de onderkant van de oplopende lange termijn trend, de Amerikaanse 10-jaars rente bleef zelfs gewoon binnen de grenzen van de dalende trend. Als wij inderdaad nu in de paniekfase zitten van aandelenmarkten, een fase die zoals gezegd doorgaans aan het einde van een koerscorrectie plaatsvindt, dan is de rentedaling ook vrijwel voorbij. De ECB komt komende week met een nieuw rentebesluit en daarna volgt de FED, beleggers in obligaties zouden wel eens van een koude kermis thuis kunnen komen daarna.

De US$ uitgedrukt in Euro’s

De $-koers is uiteindelijk toch nog omhoog gebroken, door de korte termijn trendlijn, waaronder de koers al maandenlang bewoog. Maar daarmee is nog altijd de lange termijn dalende trend niet bereikt. Die ligt nu wel vlakbij, op 0,924, maar het feit dat zelfs een oorlog in Europa niet leidt tot een doorbraak van deze lange termijn dalende trend moet beleggers zeer te denken geven. Al met la heeft de $ niet meer dan 4 cent verdiend aan de crisis in Oekraïne. Dit is geen moment om in $’s te stappen.

De Brent Olie prijs

Tussen US$100 en US$117 per vat ligt een zone van weerstand, die in de periode 2012 – 2014 onneembaar bleek. Afgelopen week is de koers van Brentolie in die range terechtgekomen. Daarmee is de dalende lange termijn trendlijn gebroken, maar of daarmee nu de olieprijzen veel harder zullen gaan oplopen, dat is natuurlijk volledig afhankelijk van wat de oorlog in Oekraïne gaat betekenen voor de energiemarkt. En dat is een politieke beslissing, geen economische. En daarmee is dit een gevaarlijk moment om een uitspraak te doen over de richting waarin de olieprijzen zich zullen gaan ontwikkelen. Het enige dat gezegd kan worden is dat de koerstrend overbought is geraakt. Maar wanneer zich een adempauze gaat voordoen en vanaf welk punt, als u het weet mag u het zeggen.

De prijs van een troy ounce Goud

Heel even leek het verkeerd te gaan met de koersen van edelmetalen, maar afgelopen week werd de uitbraak omhoog door de weerstand van US$1.920 per troy ounce bevestigd en dat in een omgeving waarin de $-koers ook nog eens steeg. De weg voor het goud ligt nu open richting US$2.900 per troy ounce.

Strategie

Wij hebben afgelopen week onze short posities met een goede winst verkocht (te vroeg overigens) en zijn voorzichtig begonnen met het aankopen van posities in portefeuilles die nog moeten worden opgebouwd.

Agenda voor de komende week

De volgende zaken, die mogelijk van invloed op de beurzen kunnen zijn, staan op de agenda voor de komende week. De lijst is niet uitputtend, hieronder treft u de naar ons idee meest belangrijke agendapunten aan.

  7 maart 2022          08.00   Duitse detailhandelscijfers en cijfers over fabrieksorders

  8 maart 2022          11.00   Bruto binnenlands product Eurozone

10 maart 2022          13.45   Rentebesluit ECB

10 maart 2022          14.30   Inflatiecijfers Amerikaanse consumentenbestedingen

15 maart 2022          11.00   ZEW Economisch sentiment Eurozone en Industriële productiecijfers

Rusland versus Oekraïne en de rente versus inflatie blijven een hoofdrol spelen in de markten, maar de paniekfase in een markt kan leiden tot scherpe reacties, ook omhoog.

Disclaimer

De auteur is medeverantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Today’s Group BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Today’s Group BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. De besproken effecten en strategieën vertegenwoordigen een hoog risico.