De Bear staat vlak voor u!

Inleiding:        

Het is tijd voor de stormvlag op de aandelenmarkten. Even dachten beleggers, dat madame Lagarde van de ECB met goed nieuws kwam, maar al snel werd de markt opnieuw geconfronteerd met signalen van een zich steeds meer uitdijende recessie in de VS en in Europa. En als Centrale Banken dan de rente toch hoog willen houden, dan moet er iets anders breken om aan de negatieve yield curve een einde te maken.

Koers van de AEX Index op het moment van schrijven (17 september 2023) 741,51

Mijn conclusie 

In vrijwel alle Westerse aandelenmarkten hebben wij nu twee weken achter de rug waarin een forse tik op de beurs werd gevolgd door een min of meer zijwaartse, rustigere periode. Maar schijn bedriegt, want in de meeste gevallen is nu voor de derde keer een klein steunniveau bereikt, dat veelal lijkt op dat van een neklijn onder een kortstondige correctiefase in een per saldo dalende trend. Het maakt het aanhouden van stoploss-niveaus eenvoudiger, maar het betekent ook, dat beleggers mogelijk geen kans krijgen om te reageren als die niveaus gebroken worden. Voor de DAX Index in Duitsland geldt 15.450 als stoploss (waar de slotkoers vrijdag 15.894 bedroeg). Voor de Nasdaq 100 Index is de grens 15.140 (met een slot afgelopen vrijdag van 15.202), daar was vrijdag zelfs een echte zwarte dag die in een keer de gehele adempauze van twee weken ongedaan maakte. Voor de S&P500 Index ligt de grens op 4.430, 20 punten onder het slot van vrijdag. Hier ligt ook nog een wat sterkere steun op 4.335, maar in al deze gevallen verwachten wij niet dat de steun lang zal standhouden.

In feite zit het probleem bij de relatieve onmacht van Centrale Banken om adequaat in te grijpen, een stelling die afgelopen weekeinde in het Financieel Dagblad al werd vertolkt in een interview met de Britse econoom Stephen D. King. Centrale Banken zijn gezapig geworden, hebben veel te laat ingegrepen om de huidige inflatiecyclus adequaat het hoofd te bieden en komen nu in een spagaat terecht waarbij de economie stagneert en de inflatie niet wezenlijk genoeg daalt. Het markt optimisme waarmee de woorden van mevrouw Lagarde, als zou de cyclus van renteverhogingen voorbij zijn, werd beantwoord door financiële markten, was de dag erna al weer van tafel. Er is een recessie aan het ontstaan en het is volstrekt onduidelijk hoe dit voorkomen moet worden (Centrale Banken roepen zelfs hardop dat een recessie in deze fase gewenst is). Maar het is misschien wel nog onzekerder of deze recessie ook gaat leiden tot een structureel lager inflatietempo. Olieprijzen stomen in elk geval weer op naar de grens van $100 per vat waarmee de energiecomponent in de inflatiecijfers in elk geval weer stijgt. En de financiën van de meeste Westerse overheden zullen ook niet tot meer stimulering leiden omdat hier eenvoudigweg geen ruimte voor is. Want zoals dat in politieke zin heel normaal is, waarom zou je bezuinigen als het goed gaat? Je kunt beter bezuinigen als het zo slecht gaat dat je geen keuze hebt, want dan hoef je geen visie te tonen en is het niet je eigen politieke schuld. Bezuinigingen had vorig jaar en dit jaar moeten plaatsvinden, in een tijd van hoog conjunctuur. Dat is niet gebeurd en dus gaat de rentestijging in de komende jaren steeds meer pijn doen bij nationale overheden. Al met al wordt de kans, dat de huidige recessie veel dieper wordt dan markten tot op heden hebben gehoopt elke dag groter. En als markten zich dat gaan realiseren, dan kan de bodem van een jaar geleden, toen de AEX Index kortstondig onder 631 zakte, zomaar doorbroken worden.

Figuur 1. Daggrafiek AEX Index

Verkoopsignalen zijn vaak zichtbaar als een deel van het leed al geleden is. Figuur 1 laat dit goed zien. Het volgende verkoopsignaal ontstaat pas als de AEX Index onder 731 zakt. Maar de index ligt nu ruim 10 punten hoger en kan zelfs nog even richting 759 oplopen. Als dat al gebeurt, dan kan nog altijd slechts van een adempauze in een daling worden gesproken, een zogeheten pullback. De indicatoren onderin de figuur bewegen allemaal nog omhoog, hetgeen erop wijst dat de huidige adempauze nog niet helemaal voorbij is. Maar in Bear markten worden targets aan de bovenkant zelden of nooit gehaald, dus rekenen op die laatste beweging omhoog is gevaarlijk. Hoe het ook zij, de steun op 731 is een mooie stoploss, onder die grens is de volgende wat sterkere steun pas rond 670 – 686 te vinden. Oktober nadert, de statistische kans op een crash is levensgroot, dit is het moment om veel cash in de portefeuille te hebben!

De 10-jaars rente in Europa en de VS

Ondanks de woorden van ECB-president Lagarde, die zei dat zij er vanuit ging dat de renteverhoging van donderdag voorlopig de laatste zou zijn van deze cyclus, steeg de lange rente zowel in de VS als in Europa verder. De reden is op zichzelf helder, de korte rente is al hoger dan de lange rente, de yield curve is dus negatief. Zolang dat niet normaliseert loopt de economie groot gevaar in een depressie te raken. En dus moet hetzij de korte rente weer omlaag, hetzij de lange rente verder omhoog. Lagarde zei ook voorlopig niet te verwachten dat de korte rente weer omlaag kan. Daarom moet de lange rente verder omhoog. En de grafieken geven aan, dat de lange rente naar alle waarschijnlijkheid verder gaat oplopen in de komende weken. Maar voor aandelenkoersen is dat een groot probleem!

De US$ uitgedrukt in Euro’s

De $-koers steeg opnieuw, ook na de aankondiging van de ECB dat de rente nog een keer zou worden verhoogd. Analisten weten dit aan het weer oplopende renteverschil met de VS, maar dat is een paradoxale opmerking. Want als de Europese rente stijgt en de Amerikaanse niet, hoe kan het renteverschil dan ten gunste van de $ oplopen? De verklaring kan zitten in het feit, dat de ECB ook aangaf dat de rentecyclus ten einde was gekomen en dat daarmee de renteverschillen met de VS in de komende maanden weer kunnen gaan oplopen, vooral als in de VS de economie zo sterk blijft als hij nu is. Dat zou namelijk betekenen, dat de rente daar nog verder omhoog moet. Maar het is ook mogelijk, dat de $ in de komende dagen alsnog gaat zakken, met name als er meer duidelijkheid komt over de diepte van de recessie die zich aan het ontwikkelen is. De grafieken geven in elk geval aan dat de korte termijn voor de $ enigszins ‘overbought’ is. Het is tijd voor op zijn minst een reactie omlaag.

De Brent Olie prijs

Een echt probleem voor Centrale Bankiers is de recente kracht van de olieprijzen. Als die maar blijven stijgen, kan de inflatie in feite niet wezenlijk omlaag. Erg duidelijk is het niet waarom de olieprijzen oplopen, maar technisch gezien kan slechts gezegd worden dat de grens van U$101 per vat een logische is, zowel voor Brentolie als voor de OPEC Olie Index. Daar ligt pas de eerste serieuze weerstand.

De prijs van een troy ounce Goud

De prijs van een troy ounce goud is nog steeds in relatief rustig vaarwater, maar alles wijst erop, althans in technische zin, dat de lange termijn opgaande trend binnenkort weer hervat gaat worden. US$ 1.900 is de basis waarboven de koers zich al enkele weken heen en weer beweegt en het begint erop te lijken, dat de basis sterk genoeg is voor een volgende sprong omhoog.

Strategie

Afgelopen week hebben wij opnieuw een positie verkocht, dit keer binnen de Benelux Selector. Aandelen UCB werden verkocht, met een verlies, dat wel, maar gelet op de risico’s van deze markt verkiezen wij momenteel cash boven aandelen en is het daarom in onze ogen verstandig om niet presterende aandelen aan de kant te zetten.

Daarnaast hebben wij afscheid genomen van een recent nog aangekocht obligatiefonds van Pimco, een fonds dat in eerste klas obligaties belegt met een relatief langere looptijd. Dat laatste is de reden van deze verkoop. Wij achten het risico op een verdere rentestijging toch te hoog. In plaats daarvan hebben wij obligaties van de Nederlandse staat aangekocht, met een coupon van 2% en een looptijd tot en met juli 2024. Kortlopend, en onder pari aangekocht is het renterisico nihil en leggen wij daarmee een rendement van ruim 3% vast. Zie het als een verhandelbaar deposito met een looptijd van minder dan een jaar.

Disclaimer

De auteur is medeverantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Today’s Group BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Today’s Group BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. De besproken effecten en strategieën vertegenwoordigen een hoog risico.