Oktober bevestigt haar reputatie weer eens

Inleiding:        

Het is de derde week van oktober, notoir de week van Black Monday. Alle seinen staan op rood, er is een bear markt aan de gang, die zomaar in paniek kan uitmonden. Want de rente blijft maar stijgen.

Koers van de AEX Index op het moment van schrijven (20 oktober 2023) 716,24

NB. Calamiteiten niet in aanmerking genomen

Black Monday, 19 oktober, is een datum die in het verleden garant heeft gestaan voor een bovenmatig aantal crashes op de financiële markten. Dit jaar viel 19 oktober niet op een maandag, maar de kans dat wij wederom in oktober een heftige paniek op aandelenmarkten gaan zien is afgelopen week flink toegenomen. Overal zijn verkoopsignalen te zien. Veel beurzen zijn vrijdag net boven de vorige bodem geëindigd, maar de meeste indicatoren zijn zodanig negatief, dat een doorbraak omlaag direct aan het begin van de nieuwe week hoogst waarschijnlijk is. En als dat gebeurt, dan wordt wat ons betreft definitief bevestigd, dat de rally die zich dit voorjaar heeft afgetekend op veel aandelenmarkten tot de gevaarlijkste in haar soort hoort, namelijk die van de bear markt rally. Bear market rallies zijn klassieke oplevingen in aandelenmarkten, die beleggers doen geloven dat de ellende voorbij is, maar die in feite niets anders blijken te zijn dan een adempauze in een neerwaartse trend, juist om beleggers op het verkeerde been te zetten.

En er zijn genoeg economische en geopolitieke argumenten voorhanden om te verwachten, dat de volgende poot omlaag in de bear markt, die al in 2022 is begonnen, van een minstens zo zware omvang gaat zijn als de eerste dalingsgolf, die toen de AEX Index intraday tot net onder 612 punten deed terugvallen. Denk aan de scheuring in de Republikeinse partij in de VS, die het land volkomen onbestuurbaar maakt, denk aan de oorlogen in Oekraïne en in Israël / Palestina, denk aan de fors gestegen rente, denk aan de stilgevallen huizenmarkten in West Europa en in de VS, denk aan de enorme economische problemen waarin China zich bevindt, denk aan alle recessiesignalen, die in de industrie zichtbaar zijn en ga zo maar verder. Het is bijna een wonder te noemen dat de consument zo lang nog geld is blijven uitgeven en dat de arbeidsmarkten in het Westen nog zo robuust zijn (de vergrijzing doet met name in Europa wellicht flink van zich spreken).

De onrust in het Midden Oosten heeft afgelopen week ook nog eens de prijzen van goud en olie flink opgestuwd en dat is weer een potentieel probleem voor de inflatievoet in het Westen. De daling van de inflatie zou wel eens vroegtijdig stil kunnen vallen en dan zullen Centrale Banken de rente niet laten zakken. De lange rente zal dan nog veel verder omhoog moeten en dat is precies wat er vervolgens gebeurde afgelopen week.

Al deze sombere signalen zijn een perfecte storm, die gemakkelijk een paniekreactie op korte termijn op aandelenmarkten tot gevolg kan hebben.

Figuur 1. Daggrafiek AEX Index

Aanvankelijk begon de dag vrijdag mild, maar allengs nam het tempo van verkopen toe en uiteindelijk daalde de index tot op de bodem, die een paar weken eerder al gezet was. De echte steun in dit beeld ligt pas rond 670 – 686, zo’n 5% lager dan het slot van vrijdag. De grafiek in figuur 1 schreeuwt “gevaar”. Want als de markt maandag lager opent, of gaande de dag onder het slot van vrijdag zakt, dan is een neerwaartse versnelling het meest logisch scenario in dit beeld. Zoals wij in de inleiding al schreven, wij gaan er vanuit, dat de tweede neerwaartse golf in een lange termijn bear market is begonnen. En technische analisten zullen het met ons eens zijn, dat dit kan betekenen, dat de AEX Index tot onder de bodem van oktober 2022 zakt, een daling van nu nog meer dan 100 punten!

De 10-jaars rente in Europa en de VS

In de VS is de 10-jaarsrente afgelopen week opnieuw verder gestegen. We naderen nu het hoogtepunt dat voor het laatst in 2006 is gezien. Eerder deze week schreef een analist in het Financiële Dagblad, dat er al enige tijd sprake is van een sluipende crash op de obligatiemarkten. Dat is helemaal waar. Wij moeten terug naar de jaren 70 van de vorige eeuw om een vergelijkbaar bloedbad op de obligatiemarkten te kunnen vinden. Een gemiddelde obligatieportefeuille verloor vorig jaar ruim 17% in waarde. En daar is in de voorbije maanden weer een flink verlies bovenop gekomen, althans voor die beleggers die langlopende obligaties in portefeuille hebben.

De US$ uitgedrukt in Euro’s

De $-koers lijkt op het punt te staan om te gaan dalen. Dat is op zichzelf vreemd te noemen. In tijden van onrust vluchten veel beleggers in de $, die dan dus zou moeten oplopen. Maar we hebben al een flinke stijging achter de rug en het is tijd voor een reactie omlaag. De problemen in de Amerikaanse senaat kunnen die daling versterken. Want het ongelofelijk intolerante gekibbel tussen politici in de VS kan al in november tot een shutdown van de Amerikaans overheid leiden en dit keer is een langdurige shutdown heel goed denkbaar. Politici zijn degenen die het voorbeeld moeten geven. En als zij intolerantie tot hun mantra maken, waarom zou de gewone burger dan wel vredelievend blijven? Er zijn zelfs analisten die vrezen voor een burgeroorlog in de VS als daar het gezonde verstand niet spoedig zegeviert.

De Brent Olie prijs

In al deze commotie is het niet vreemd dat de olieprijzen afgelopen week weer opliepen. Maar veel is er per saldo in dit beeld nog niet veranderd, er is weliswaar sprake van een opleving, maar de vorige top ligt nog boven de huidige koers. Alleen als meer landen in het Midden Oosten openlijk betrokken raken in het Palestijns-Israëlische conflict, is een hervatting van de rally van de voorbije maanden logisch. Want de vraag naar olie zwakt af nu de wereld een recessie in zakt.

De prijs van een troy ounce Goud

Onrust, zeker als die van geopolitieke aard is, is koren po de molen van goud. En dus sprong de koers van een troy ounce goud afgelopen week omhoog. Een uitbraak van een dalend correctiekanaal is daarmee een feit en de aanval op de al drie keer geteste top rond US$2.075 is aanstaande. Ditmaal verwachten wij dat de koers er doorheen breekt.

Strategie

Wij hebben vrijdag vrijwel alle posities in het ishares EuroStoxx 600 Banks ETF verkocht. Dit is een tracker op Europese bankaandelen. Wij hebben een prachtig rendement op deze belegging behaald, ruim 70% in de meeste gevallen, maar de trend was al enige tijd aan het afzwakken, posities waren relatief groot geworden en vrijdag zakte de koers onder een korte termijn steun, met een verkoopsignaal tot gevolg. En aangezien wij in deze markt liever meer cash aanhouden was verkopen een logische stap.

Disclaimer

De auteur is medeverantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Today’s Group BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Today’s Group BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. De besproken effecten en strategieën vertegenwoordigen een hoog risico.