Column: Aandeleninkoop Bamboezel

Column: Aandeleninkoop Bamboezel

Deze column is op persoonlijke titel en kan mogelijkerwijs niet de mening van het bedrijf (Today’s Group) vertegenwoordigen maar is de persoonlijke mening van Cees Smit, 1 maart 2023

Als ik me aan iets irriteer dan kan het me  persoonlijk helpen om er een stuk over te schrijven. Afgelopen weken maakte ik me druk over de enorme hoeveelheid bedrijven, die enorme hoeveelheden inkoop eigen aandelen bekendmaakten tijdens de publicatie van hun bedrijfsresultaten. Wat de druppel der irritatie deed overlopen was natuurlijk Warren Buffett die het opnam voor de bedrijven die aandelen inkopen en zich afzette tegen iedereen die daar kritiek op heeft.

Waar hebben we het over

In Nederland maar zeker internationaal zijn er veel bedrijven die tijdens de cijfers hun aandelen inkoopprogramma’s aankondigen. Soms komen bedrijven zelfs met dit soort plannen terwijl ze verliesmakend zijn. Een voorbeeld van een winstgevend bedrijf dat met een Buy-back plan kwam was, Chevron dat komt met een 75 miljard dollar groot aandelen-inkoopprogramma. Nu zouden we kunnen zeggen: “Echter een kleine korting aan de pomp zat er voor de consumenten die het moeilijk hadden in deze inflatie periode niet in”. Maar daar kom ik straks nog even op terug.

Sp500

Vorig jaar (in 2022) waren er volgens berekeningen van analisten alleen al in de VS S&P 500 index voor 1.200 miljard buy-backs geweest. Zie bijvoorbeeld Wealthprofessional of the Wall Street Journal. Maar ook oud adviseur van de Amerikaanse regering Robert Reich heeft het er regelmatig over. Zo wijst hij op het feit dat voor 1982 Buy-backs in de USA illegaal waren. Even een quote van Twitter:  “Prior to 1982, stock buybacks were considered stock manipulation. It was Reagan’s SEC that opened the floodgates to their abuse. Stock buybacks don’t create more jobs. They don’t increase wages. They don’t grow the economy. They do one thing: Make corporate execs richer.”

Reich is op alle Socials actief en kwam op Facebook met Buyback Bamboozle waarin hij met een eenvoudig filmpje zijn punt maakt. Namelijk dat deze aandeel-inkopenprogramma’s belasting voordelen aan de rijken geeft en de VS miljarden aan niet ontvangen belasting kost. Dat terwijl ze volgens Reich ondertussen moeilijk doen ze in de VS over het doorhalen van studentenleningen wat volgens zijn inschatting “slechts” 400 miljoen kost….

Nu noemde ik Chevron als voorbeeld, maar zou ook Shell (RDSA) of een andere oliebedrijf kunnen noemen. Niet alleen oliebedrijven hebben winst en cash maar ook beleggingsfonds Berkshire heeft een berg cash en bijna geen interessante aankopen voor ogen. Zoals gezegd, Buffett brak op zijn Ava een lans voor de inkoop van aandelen. Het scheelt hem en zijn beleggers dividend belasting. Maar is dat voor een miljardair echt belangrijk?

Shell

Maar eerst een stapje terug.

Een bedrijf dat veel winst maakt, of een bedrijfsonderdeel verkoopt zoals bijv. Prosus dat Chinese aandeelbelangen verkoopt, heeft of krijgt een enorme berg cash op de balans. Die cash is niet altijd King. Zeker in tijden van lage rente levert deze cash weinig rendement op (of in tijden van negatieve rente kost de negatieve rente zelfs geld). Een bedrijf kan met deze cash dan eerst kijken of ze investeringen gaan doen die in de toekomst winst kunnen gaan geven, dan wel kosten zullen besparen, of dat ze schulden kunnen aflossen. Als het antwoord op die vragen nee is dan kan het bedrijf ervoor kiezen om het kapitaal terug te geven aan de aandeelhouder. Dat kan dan doormiddel van een dividend (of een speciaal dividend) of door aandelen te kopen op de beurs en deze dan te royeren en dus uit het bestaande aandelenkapitaal te halen. Dit is dus het tegenovergestelde van een emissie waar je aandelen plaatst bij de belegger en zo werkkapitaal krijgt. Bij een aandelen inkoop onttrekken we dus liquiditeit uit de beurs. Maar voor we verder gaan op de effecten eerst toch nog even een uitleg.

Eerst wat is dan de inkoop eigen aandelen eigenlijk?

Een bedrijf koopt aandelen op de beurs van de andere aandeelhouders. Deze aandeelhouders ontvangen cash voor het leveren van hun stukken en het bedrijf krijgt de aandelen op de balans. Een direct gevolg is dus dat er cash van de balans afgaat en dus de aandeelhouders die hun aandelen niet verkopen (resterende aandeelhouders) krijgen minder kasgeld op de balans van het bedrijf.

Als een bedrijf deze aandelen definitief van de beurs haalt (royeert) en dus uit het aandeelhoudersregister gehaald worden, zal het aantal uitstaande aandelen van het bedrijf dalen. Het inkopen op een bepaalde prijs (de actuele koers) op de beurs (de inkoopkoers) die boven de oude uitgifteprijs of de prijs op de balans ligt van het bedrijf zal natuurlijk ook boekhoudkundige effecten hebben en dus de (aandelen)reserve verlagen. Dit zal los van de andere effecten liggen, zo krijgen de resterende aandeelhouders een groter belang in het bedrijf.

Voordelen van de inkoop eigen aandelen

Het inkopen van aandelen heeft vele effecten. Laten we beginnen met de voordelen voor de belegger: Minder uitstaande aandelen en dus een groter deel van de winst (een hoger percentueel bezit van het bedrijf: Het grootste voordeel van het inkopen van eigen aandelen is dat er minder aandelen uitstaan na de inkoop. Dit betekent dat de blijvende aandeelhouders een groter deel van het bedrijf bezitten. Een groter deel van een bedrijf heeft als voordeel dat de winst over minder aandelen verdeeld moet (of behoeft te) worden. Een direct gevolg: de winst per aandeel stijgt als de winst van het bedrijf gelijk blijft. Dit heeft als voordeel dat de koers/winst verhouding dus verbeterd ondanks dat de winst niet stijgt. Het bedrijf wordt dus fundamenteel gezien interessanter als investering.

De optie om het dividend en dus het dividendrendement te verhogen: Minder uitstaande aandelen betekent ook dat als je jaarlijks een zelfde bedrag uitkeert het dividend per aandeel hoger zal uitvallen. Bedrijven kunnen er dus voor kiezen om het dividend per aandeel te verhogen zonder een hoger bedrag uit te geven.

Nadelen van de inkoop eigen aandelen

De nadelen van de inkoop van eigen aandelen komen voornamelijk voort uit het bedrag dat uit de cash reserve gaat na de aankoop van de aandelen. Dus een daling van het eigen vermogen en daling van de reserve: Soms lenen bedrijven ook geld om aandelen in te kunnen kopen. Apple deed dit bijvoorbeeld omdat het fiscaal efficiënter was. Een direct gevolg dat de schuld ratio verslechterd. Standaard zorgt inkoop ervoor dat een bedrijf minder ruimte heeft om tegenvallers op te vangen. We hebben dan ook al 

meegemaakt dat bedrijven op hoge niveaus aandelen inkopen en later op lage koersen terug moeten naar de kapitaalmarkten op kapitaal op te halen.

Door inkoop is er geen of minder kapitaal over voor bedrijfsinvesteringen. Je kunt je geld immers maar 1 keer uitgeven. Een gevaar is dus dat bedrijven minder investeren in vergroening of verbeteringen voor de toekomst en teveel uitgeven aan de inkoop om de beleggers blij te maken. De achter blijvende aandeelhouders krijgen in feite dus een belang in een minder interessant bedrijf. Lage investeringen heeft als effect dat er in de toekomst minder groeimogelijkheden zijn voor dit bedrijf en dus een verzwakte concurrentiepositie.

Verschil Buy-back ten opzicht van het uitkeren van dividend?

Dividend uitkeren en de inkoop van eigen aandelen zijn beide vormen van teruggave van kapitaal. Bij dividend gaat het kapitaal evenredig naar alle aandeelhouders, terwijl bij de inkoop van eigen aandelen het geld gaat naar de aandeelhouders die het bedrijf verlaten (verkopen). De aandeelhouders die achterblijven krijgen vaak een hogere winst of een hoger dividend. Aandeelhouders weten ook dat als er veel vraag is de koers zal stijgen en dus zijn ze blij met het bedrijf als opkoper. Zeker als een aandeel historisch laag in koers staat wil men liever dat de koers opgedreven wordt dan dat dividend ook nog eens van de koers afgaat (Dividend is een sigaar uit eigen doos). Het uitkeren van dividend heeft ook belasting gevolgen want we kennen dividend belasting. Dit betekent dus dat een deel van de uitgekeerde dividenden in de zak van de overheid beland. Wanneer bedrijven aandelen inkopen is deze belasting er niet. Natuurlijk in sommige landen is er “capital gain taks” (belasting op winst) maar deze is er alleen bij verkoop en mag je andere beleggingen die minder goed gelopen zijn vaak verrekenen.

Nog een paar gedachten:

ASML en andere chipbedrijven krijgen van de overheid (overheden) mega bedragen aan subsidie om te investeren. Ondertussen spenderen dit soort bedrijven miljarden aan inkoop aan eigen aandelen is dit nu echt wat we willen? Ook banken die eerder staatsteun nodig hadden kopen ondertussen ook aandelen in terwijl ze ook de spaarrente (lees ECB rente) iets beter konden doorberekenen.

Hebben we ook wel een nagedacht over het feit dat aandelen minder liquide worden door de aankoop? Je moet weten dat als een bedrijf aandelen uitgeeft niet al deze aandelen vrij verhandeld worden. Zelfs als alle aandelen meetellen in de ‘Free flow’ dan nog is dit volledige aantal niet echt vrij verhandelbaar. Er zitten namelijk veel aandelen vast in pensioenpotten. Portefeuilles van verzekeraars en ook in indexfondsen. Al deze aandelen komen spreekwoordelijk nooit op de markt en daarmee doen ze niet mee in de dagelijkse handel (volume).

Is het wenselijk dat bedrijven in onzekere tijden, bijv. Covid, oorlog, oplopende rentes (moeilijk herfinancieren), periodes met hoge inflatie, etc. geen of minder reserves hebben omdat ze geld gebruiken om aandelen in te kopen. Deze bedrijven hebben minder geld in voorraad, bedrijfsinventaris, machines, research, ontwikkeling, in overnames en in het personeel. Allemaal zaken die in de toekomst negatief kunnen uitvallen.

Door alle inkopen ontvangen we als overheid (bevolking) minder belastingen vanuit bedrijven die de buy-backs doen.

Veel bestuurders krijgen een bonus vanuit een target in de koers of een target in winst per aandeel. Ook zijn er vaak optieplannen (bonussen voor bestuur en werknemers) die winst maken door hogere koersen en door de grote vraag naar aandelen vanuit buy-backs zorgt voor een opdrijvend effect.

Tot slot levert buy-backs voor de productiviteit van een land of regio niets op.

Resume: Soms kan het een goede deal voor bedrijf en aandeelhouder zijn dat er buy-back plaatsvinden. Zeker historisch lage koersniveaus. Echter vaak komt het over als een soort van cadeau voor bestuurders en worden koersen opgedreven. En de toekomstige liquiditeit wordt ernstig geschaad.

Disclaimer

Deze Column/blog is op persoonlijke titel geschreven door: Cees Smit en wordt mede in het licht van zijn Actief Offensief portefeuille (ook wel de Guardian strategie) gepubliceerd op de Today’s Group website en verschijnt ook op andere websites. Deze absolute return strategie is geheel onafhankelijk van de andere portefeuilles/strategieën van de Today’s Group en speelt ook indien noodzakelijk in op dalingen (correcties). Daarmee is deze strategie niet voor iedere belegger geschikt. Deze column is geen persoonlijk advies en ook niet geschreven als een beleggingsadvies. Iedere vorm van beleggen brengt risico’s met zich mee.

 

 

Deel dit bericht: