In eerdere columns heb ik beloofd nog een keer terug te komen op het grote verschil arm en rijk en de Effectenbeurs. Belofte maakt schuld en dus een extra column.
Recent heeft Trump, maar ook Covid, de rijke Amerikaan nog rijker gemaakt en de arme Amerikaan nog armer. De rijken werden wereldwijd rijker, door de stijgende vastgoedprijzen, de oplopende goederen en Crypto ’s en natuurlijk doordat de aandelenkoersen maar bleven stijgen. De Amerikaanse rijken hadden daarbij ook nog eens belastingvoordelen gekregen van Trump. In het algemeen gezien konden de rijken tijdens corona gemakkelijk thuis werken en hadden geen functies die problemen hadden. Erger nog, vaak verdienden ze door snelle handel of functies bijv. als accountants, aan de controle van de subsidies van getroffen ondernemers voor de lockdown.
De rijkste 1 procent in de VS
Om bij de rijkste 1 procent te horen in de VS, moet je 4,4 miljoen dollar bezitten (3,7 miljoen). Om in Nederland tot deze 1 procent groep te behoren, hoef je ‘slechts’ 2,2 miljoen euro te hebben. Leuk te vermelden is dat de rijkste 1 procent in de VS weer ‘sloebers’ zijn in vergelijking met de 0,01 procent (echte) rijken (lees rijkste), want in die groep zitten de miljardairs. Deze miljardairs bezitten tientallen of zelfs honderden miljarden dollars. Even wat willekeurige namen:
– CEO Oracle (Larry Ellison) 51 miljard
– Topman Louis Vuitton (Bernard Arnault), 180,2 miljard
– Oud Topman Microsoft (Bill Gates) 131,1 miljard, zijn (ex)vrouw (Melinda) 5,8 miljard
– Topman Amazon (Jeff Bezos) 190 miljard zijn (ex)vrouw (Mackenzie) 55,5 miljard
– Topman Facebook (Mark Zuckerberg) 130 miljard
– Topman Tesla (Elon Musk) 180 miljard
– Topman Berkshire Hathaway (Warren Buffett) 105 miljard
We zouden deze lijst in een club (groep) van meer dan 100 miljard kunnen splitsen en de club onder de 100 miljard. Als we alle miljardairs zouden nemen zouden we alleen al in de VS een lijst van meer dan 724 miljardairs hebben. In de hele wereld zijn er volgens schattingen 2.755 miljardairs. Nog een leuk feitje: zou je drie grote miljardairs (Jeff Bezos, Bill Gates en Warren Buffett) gezamenlijk nemen dan zijn deze drie rijker dan armste 50 procent van Amerika.
In de VS wonen 6,6 miljoen miljonairs
Het gaat vanaf de jaren tachtig niet goed maar ook in corona tijden werden de armen armer. Bijv. omdat hun zuur gespaard geld op spaarrekeningen nul rendement oplevert en zelfs door bankkosten, belasting en inflatie minder waard wordt. Kamermeisjes, schoonmakers, kelners, keukenhulpen, tas inpakkers bij de kassa en andere lager betaalde banen vervielen door corona. Normaal was voor veel van deze laagbetaalde banen ook fooi, de onregelmatige tijden toeslagen en reiskosten een (groot) deel van het salaris component. Maar dit soort extra salaris delen vervielen ook juist in corona tijd.
In Amerika leven er bijna 50 miljoen van de 332 miljoen inwoners onder de armoede grens, vooral in het Zuiden heerst er veel armoede. Dit is dus bijna 15 procent van het totaal. Louisiana is een van de armste staten waar 1 op de 5 en dus 20 procent van de bevolking onder de armoede grens leeft.
De trend van het steeds groter worden van het verschil tussen Arm en Rijk, was natuurlijk al veel langer aan de gang. Het verschil was reeds ontstaan in de tachtiger jaren (Reagan) en ook Trump heeft een belangrijke duit in het zakje gedaan. Maar natuurlijk ligt de basis in de de-industrialisatie keuzes van Amerika (en de rest van het westen). We hadden te maken met de trend van Globalisering en dus Industrie werd verplaatst naar goedkopere landen (India, China, etc.). Oude industriesteden kwamen in verval, want door de globalisering gingen de salarissen van ongeschoolde arbeid omlaag en dus minder koopkracht. Elders in Amerika ontstonden nieuwe banen en ging men zich richten op Internet (cloud) en social media. Daarmee werden de Googles, Apples, Amazons, etc. heel groot. Maar als het BBP stijgt omdat Jeff Bezos meer verdient, terwijl de rest van de inkomens gelijk blijft (of terug gaat) is niet direct goed voor een economie.
Het verdwijnen van de midden groepen
Nu is het vermogen gecentraliseerd bij een kleine groep rijken altijd heel slecht voor een economie, immers een economie heeft spreekwoordelijk niks aan een stapel goudstaven onder iemands bed en in het Reagan tijdperk is ook reeds bewezen dat de ‘doorsijpel-economie’ (het misplaatste idee dat als de economie groeit iedereen daar automatisch van meeprofiteert) een illusie is. Zo hebben de echte rijken een dusdanig vermogen dat ze aan belasting efficiëntie kunnen doen en over de hele wereld producten kunnen kopen waardoor er minder uitgegeven wordt in de binnenlandse economie.
Het beste voor een economie is een grote middengroep. Door omvang (hoeveelheid mensen) en hoeveelheid in vermogen geeft deze middengroep gemakkelijk en veel geld uit. Een fatsoenlijke middenklasse heeft vele voordelen. Een samenleving zonder tweedelingen en dus gelijkheid functioneert beter. Het geeft politiek en financieel (belastinginkomsten) stabiliteit aan een land. Ook motiveert het de lagere groepen om hard te werken en te studeren en dus om hogerop te komen.
Maar de laatste tijd hebben we geen politiek midden en ook geen economische middengroep. De laagste groep raakte gedemotiveerd, omdat niemand de hoogste groep wist te bereiken. Door het ontbreken van een middengroep wordt zelfs de democratie bedreigd. Superrijken gebruiken dan de strategie van bedrog, ontmachting (bevoegdheden van de overheid inperken) en ontrechting (stemmen bemoeilijken). In dat licht is China de schuld geven van de de-industrialisering ook een belangrijk iets.
De groei van een land als geheel heeft te lijden onder ongelijkheid en dat merkt ook de rijke 1 procent, want die verrijkt zich vaak met geld dat van de 99 procent dat van beneden omhoog sijpelt. Als er in zijn totaliteit minder welvaart is, kan er ook minder welvaart omhoog sijpelen…
De crash van 1929
Boeken over de Reagan politiek waarbij veel zaken werden geliberaliseerd en die verder doorgang kregen in het Clinton tijdperk, zijn duidelijk dat hier de oorzaken van de problemen in 2008 lagen. Sinds 2008 hebben we deels een zombie economie. Maar ook het Trump beleid heeft vandaag de dag nog steeds grote gevolgen voor de verschillen arm en rijk. Wat Trump nog toevoegde was media, politiek, rechtspraak en wetenschap te wantrouwen met “Fake News”, “stolen” verkiezingen en benoemingen van bevriende rechters. Dit heeft de partijen nog werden uiteengedreven en de rijken met het bedrijfsleven een kant laten kiezen.
Als je boeken leest over de crash van 1929 bijv. John Kenneth Galbraith dan lees je ook dat juist een kleine homogene groep van rijken de oorzaak was van de grootste Crash uit onze geschiedenis. Het grote verschil tussen arm en rijk was dus van doorslaggevend belang.
Robert B. Reich, een voormalig Secretaris van Arbeid in de VS, heeft op Youtube en op social media ook regelmatig een lans gebroken voor de problemen tussen Arm en Rijk. Zie bijv.
Bron Twitter
Robert Reich heeft ook in de film Inequality for All uitgelegd hij uit hoe het ziet en welke parallellen er zijn tussen de diverse recessies. Zie Trailer film op YouTube.
Bovenstaand een beeld uit de film Inequality for All. In deze film legt Reich uit hoe de enorme verschillen geleid hebben tot de crash 1929 (met een depressie volgend) en ook de basis waren van de kredietcrisis in 2008. Tegenwoordig (op basis van een meting van 2010) krijgt een directielid/topman meer dan 32 keer zo veel betaald als de gemiddelde werknemer en in 1978 was dit nog 8 keer zo veel. Dit soort verschillen geeft uiteindelijk grote economische onevenwichtigheden en dus problemen. Zie website The Sanders Institute
Ook zou je boeken (The Great Divide, Price of Inequality, etc.) van econoom Joseph E. Stiglitz kunnen lezen over dit onderwerp, hij won er zelfs een Nobelprijs voor de economie mee. Of boeken van de Franse econoom Thomas Piketty (The Economics of Inequality).
Niet alleen in de VS
Niet alleen in de VS zijn de verschillen zo groot, ook in de rest van de wereld zijn de verschillen in inkomen en vermogen groot. Dat heeft grote gevolgen zeker in tijden van een pandemie. In het algemeen kunnen we stellen dat de Armen vaker sterven door ziektes en dus ook door Covid19 en de Rijken door gezonder eten en alle medische zorg zelden overlijden door bijv. Covid. Cijfers om te illustreren dat het ook in ons landje niet goed gaat met de inkomensverdeling: In Nederland kunnen al 1,5 miljoen mensen niet naar de tandarts en volgens CBS leefden in 2019 1 miljoen mensen onder de lage inkomensgrens waarvan 400.000 al minstens 4 jaar achtereen…
We moeten dus goed kijken naar zaken als studieschulden en betaalbaarheid gezondheidszorg. Mijn waarschuwing is dus dat we moeten oppassen met de enorme onevenwichtigheden en dat we niet dezelfde fouten maken als in 1929. Helemaal niet nu we door de lage rente eigenlijk geen gemakkelijke oplossingen meer hebben.
Een goede website waar de verschillen “mooi” (lees duidelijk) grafisch te zien zijn en dus direct niet meer ontkend kunnen (Fake News) worden is de World Inequality Database
Een plaatje van de WID site dat het duidelijk maakt dat de 1 procent rijken vanaf 1980 groeide inkomen en de 50 procent lage inkomens er alleen op achteruit gingen.
Bron: WID
En ook het vermogensplaatje vanaf 1980 is duidelijk. Oude termen als uitbuiting komen terecht of onterecht bij veel mensen weer naar boven borrelen.
Disclaimer:
Deze Column is op persoonlijke titel geschreven door: Cees Smit en wordt mede in het licht van zijn Actief Offensief portefeuille (ook wel de Guardian strategie) gepubliceerd op de Today’s website en verschijnt ook op andere websites. Deze absolute return strategie is geheel onafhankelijk van de andere portefeuilles/strategieën van de Today’s Group en speelt met regelmaat ook in op dalingen en is daarmee niet voor iedere belegger geschikt.
De columnist heeft op moment van schrijven persoonlijk geen posities in de Bitcoin en ook niet in losse aandelen. (dus in geen van de genoemde aandelen). Ook zijn er geen andere relaties met de genoemde bedrijven en onderliggende waarden.