Een beleggingsfonds dat niet alleen maar gewoon in aandelen of obligaties belegt, maar zich soms geheel of gedeeltelijk beschermd (ge-hedged) of juist soms een hefboom gebruikt (leverage), dan wel combinaties hiervan, noemen we in een verzamelnaam hedgefondsen. In het Engels ook wel hedgefunds. Juist omdat deze fondsen flexibel zijn in hun marktbenadering, zijn er heel veel verschillenden soorten hedgefondsen.

Voor ik een aantal voorbeelden van de verschillende soorten benoem en toelicht wil ik eerst heel kort op de historie en de karakteristieken ingaan en een aantal mythes ontkrachten. De eerste mythe is dat hedgefondsen heel modern en nieuw zijn. Reeds in 1949 werd in de VS het eerste Hedgefonds opgericht. Een aantal jaren geleden bleek uit een onderzoek dat er wereldwijd meer dan 6.000 hedgefondsen waren. Het totale beheerd vermogen door hedgefondsen wordt in onderzoeken ingeschat rond de 1.000 miljard dollar.

De karakteristieken, en daarmee de kracht, van de hedgefondsen ligt in dat ze flexibel mogen en kunnen zijn en dus niet altijd verplicht worden te beleggen. Als er een daling in de aandelenmarkt plaatsvindt, of je een ramp op TV ziet, zou je als fondsmanager je van je verplichting tot beleggen willen onttrekken. Een tracker of een normaal beleggingsfonds moet een sector of index volgen, zelfs al weet de fondsmanager dat het op dat moment geen goed idee is, hij wordt hiertoe verplicht volgens zijn statuten. Een hedgefonds heeft als zijn statuten vrij opgesteld zijn die vrijheid wel, hij of zij kan zelfs short gaan en dus profiteren van een daling. In theorie moet je met een hedgefonds in elke markt geld kunnen verdienen. Het motto van veel managers is als het maar beweegt dan is er gerede kans op rendement.

Hoewel er vele soorten hedgefondsen zijn, is de basis van deze fondsen in twee soorten onder te verdelen. Namelijk:

– De fondsen die niet met geleend geld werken (een extra hefboom). Dit zijn bijv. de long/short fondsen en markt neutrale fondsen, globale macrofondsen, etc. Nu zijn er natuurlijk ook varianten hiervan die met geleend geld werken.

– De hefboomfondsen, deze beleggen met extra geleend geld bovenop het reeds geïnvesteerde vermogen van de beleggers. Dit zie je veel in de Merger-arbitrage en Event driven fondsen. Dit zijn fondsen die met een hefboom proberen te profiteren van tijdelijke situaties.

Een voorbeeld van de hefboom is een swap, een optie, een future of een ander afgeleid product. Maar ook het simpel extra lenen van kapitaal tegenover je positie is een hefboom creëren. Als het idee uitkomt verdien je vele malen meer, maar als het idee niet uitkomt kan je ernstig in de problemen raken. Ik ben zelf meer een liefhebber van de eerste variant dus geen grote geleende bedragen. Zonder de extra leningen kun je ook op een veilige manier werken met een hefboom product. Als je bijvoorbeeld opties koopt kun je nooit meer verliezen dan je inleg maar toch grote winsten maken.

In deze twee varianten van met krediet en zonder krediet komen weer vele soorten voor:

Merger-arbitrage (of fusie-arbitrage)

Beleggen in aandelen of obligaties van bedrijven, die betrokken zijn bij een fusie of overname. In normale omstandigheden gaat de koers van het bedrijf dat wordt overgenomen hard omhoog en daalt vaak de koers van het overnemende bedrijf. Immers zij moeten de rekening betalen. Beleggers kunnen hier vaak van profiteren door de aandelen van het bedrijf dat wordt overgenomen te kopen en die van de ander te verkopen (shorten). Natuurlijk kun je dit ook met opties of andere afgeleide producten doen. Zelf verdiende ik ooit enorme bedragen aan warrants tijdens de fusie ING/BBL.

Een ander soort Hedge fonds, al eerder genoemd, is het Long/Short fonds. In theorie worden er gelijktijdig aandelen van overgewaardeerde bedrijven verkocht (short gaan) en aandelen van ondergewaardeerde bedrijven gekocht (long positie). Je koopt bijvoorbeeld aandelen met een lage koers winst verhouding en short bedrijven met een hoge koers winstverhouding. Het liefst doe je dat in dezelfde sector en hetzelfde land zodat je geen andere risico’s loopt. Zodra de over- en onderwaarderingen door marktontwikkelingen verdwijnen, worden de posities teruggedraaid en als het goed gaat wordt er winst genomen.

Vaak noemt men dit ook wel Global Macro. Bij Global Macro verwacht men dat bepaalde landen of regio’s het beter doen dan andere. Je kan hiervan profiteren door long in de positieve en short in de achterblijvers te gaan. Natuurlijk kun je dat op fonds niveau ook doen maar dan noemt men dit Equity long/short. Men kan dan bijvoorbeeld Apple handelen tegenover Samsung of Tesla tegenover Porsche.

Varianten op de long/short strategie zijn fondsen die 120 procent long gaan en 20 procent short gaan. Per saldo ben je dan 100 procent belegd, maar los van dat dit ook gemakkelijk mis kan gaan, ben je bij een daling niet afgedekt. Immers je zit volledig (100%) long.

Een volgende hedgefonds strategie is de Event Driven.

Event gedreven

Deze strategie kan een variant zijn op de fusie-arbitrage, maar kan ook inspelen op een uitzonderlijke gebeurtenis. Dit kan bijv. een crash of faillissement zijn. Van groot belang is dat de fondsmanager(s) het effect van specifieke bedrijfsontwikkelingen (events) op de aandelenkoersen goed inschatten.

Een goede financiële en juridische beoordeling van deze bedrijfsontwikkelingen is vaak vereist. De onzekere uitkomsten stellen gespecialiseerde of ervaren beheerders in staat om op basis van timing en inschatting veel rendement te maken. Een zeer gespecialiseerde tak van sport.

Arbitrage fondsen

Een laatste voorbeeld van hedgefondsen zijn Arbitrage fondsen. Arbitrage is het gelijktijdig kopen en verkopen van een aandeel of product op twee verschillende plaatsen. Je koopt dus bijvoorbeeld het aandeel Unilever in de UK en verkoopt het in Amsterdam. Rekening houdend met valuta verschillen zou je zo in theorie geld kunnen verdienen. Zeker omdat heel veel bedrijven op heel veel verschillende plekken genoteerd zijn, is dit een levendige en super snelle business. Naast gewone aandelen arbitrage zou je ook tussen de opties of andere afgeleide producten en de aandelen kunnen arbitreren. Maar ook is er arbitrage in obligaties en converteerbare obligaties (eventueel met het aandeel).

Deze vormen van arbitrage zijn gebaseerd op het realiseren van winsten, omdat er soms prijsverschillen bestaan tussen converteerbare obligaties (convertibles) en de onderliggende aandelen. Deze prijsverschillen ontstaan o.a. door inefficiënties in de markt.

Het Today’s Actief Fonds Offensief is een fonds dat mee probeert te gaan in de markt trends, maar ook soms contrair handelt met de markt. Het Today’s Actief Fonds Offensief (ook wel Trading Fund genoemd) werkt niet met krediet en maakt slim gebruik van afgeleide producten. Het fonds laat zich door zijn flexibiliteit niet gemakkelijk in een hokje stoppen maar gebruikt soms long/short en soms Event driven strategieën.

Het contrair en actief handelen heeft per saldo over langere termijn een zeer positief rendement laten zien en ook een grote outperformance ten opzichte van een aandelenportefeuille. Maar het kan op korte termijn (jaarbasis) uit de pas lopen met een belegging in een aandelen index (bijv. de AEX).