Een panorama is afgeleid van het Griekse pan (alles) en horama (schouwspel), en wordt door de meesten uitgelegd als een weids vergezicht dat veel van de omgeving laat zien. Today’s RAMM model heeft raakvlakken met deze betekenis. We analyseren alle asset categorieën (aandelen, obligaties, vastgoed, grondstoffen en cash) en in het beleggingsschouwspel proberen we de klant iedere week de beste plaatsen te geven zodat zij zoveel mogelijk van de beleggingsvoorstelling kunnen genieten.
Bron: kingofwallpapers.com
Dit is het derde artikel over ons RAMM model en zoals in de vorige twee artikelen al beschreven gaat Today’s panoRAMMa over:
- Wereldwijd beleggen in aandelen, obligaties, grondstoffen, vastgoed en cash;
- Actief en dynamisch beheer, met wekelijkse afstemming van uw portefeuille op de marktomstandigheden;
- Lage- en transparante kostenstructuur;
- Uitstekende rendementen, ook in 2008 een positief resultaat.
RAMM werkt onder andere met 8 onderdelen:
- ETF’s;
- Momentum;
- Volatiliteit;
- Correlatie;
- Dynamische Asset Allocatie;
- Sentiment;
- Risico (management);
In het tweede artikel over RAMM (RAMMen maar) hebben we stilgestaan bij de eerste vier onderdelen. In dit derde artikel gaan we in op de laatste vier. Om het niet te ingewikkeld te maken, concentreren we ons op de hoofdlijnen en niet op de variaties en details.
Goed, laten we beginnen met Dynamische Asset Allocatie. De uitdaging voor Dynamische Asset Allocatie ligt in het vaststellen van het overheersende sentiment in de markten en het tijdig en correct vaststellen van omslagen in dit marktsentiment. Om dit succesvol te doen, is het nodig om een duidelijk, emotieloos beleggingsproces te hanteren. Dit verzekert dat informatie op consistente wijze in het beheer wordt verwerkt.
Door tijdig de wegingen van Aandelen, Obligaties, Vastgoed, Grondstoffen, Goud en Cash in de portefeuille aan te passen, steven we ernaar dynamisch te profiteren van de steeds wijzigende kansen die de markten bied en risico’s tijdig te beperken. Onderstaande figuur illustreert hoe Dynamische Asset Allocatie werkt in de praktijk.
RAMM 3.2 figuur
Figuur 1: Dynamische Asset Allocatie
Dan Sentiment. Sentiment is, vrij vertaald, de bestudering van patronen van angst en hebzucht van beleggers. Binnen het RAMM model maken we gebruik van een eigen ontwikkeld sentimentsmodel, dat afwijkt van klassieke sentimentsindcatoren. Vrij vertaald komt het er op neer dat binnen RAMM een combinatie is ontwikkeld van Momentum, Volatiliteit en Correlatie. Al deze bouwstenen zijn in artikel twee beschreven (RAMMen maar). Als we Momentum, Volatiliteit en Correlatie als alleenstaande indicatoren gebruiken, dan hebben ze al grote waarde. Maar door ze te combineren en gebruik te maken van een eigen gemaakt algoritme, ontstaat een sentimentsmodel van grote toegevoegde waarde.
Wanneer het positieve sentiment van beleggers overheerst, zal er sprake zijn van een positief Momentum. RAMM maakt daarbij gebruik van het feit dat Momentum een bepaalde houdbaarheid heeft. Met andere woorden, het slaat niet van de ene op de andere dag om. En hier kan van worden geprofiteerd. RAMM selecteert op weekbasis de markten met het gunstigste Momentum beeld.
De kunst zit hem in het tijdig overstappen van de ene naar de andere markt. Op een gegeven moment zal het positieve Momentum omslaan. Feitelijk betekent dit dat er meer beleggers met een negatieve kijk in de markt zitten dan positieve. Meer verkopers dan kopers dus. Zoals gezegd slaat het sentiment meestal niet van de ene op de andere dag doorslaggevend om. Vóórdat het zo ver is, zal er een strijd plaatsvinden tussen de bears en de bulls waarbij de winnaar de nieuwe richting van de markt bepaalt. Die strijd vertaalt zich in toenemende Volatiliteit. Door de Volatiliteit te analyseren is RAMM beter in staat om een omslag te zien aankomen. Zo kan tijdig worden begonnen met het afbouwen van een marktpositie terwijl het Momentum nog positief is.
Daarnaast kijkt RAMM naar Correlatie. Als er bijvoorbeeld sprake is van euforie dan wel paniek dan zal de onderlinge Correlatie van vooral de risicovolle markten toenemen. Overdreven gezegd: “alles wordt gekocht” of “alles wordt verkocht’’. Als de onderlinge Correlatie van risicovolle markten (aandelen, opkomende markten, obligaties, grondstoffen, vastgoed) toeneemt zal RAMM deze markten steeds minder aantrekkelijk vinden. RAMM zal daarom minder in deze markten beleggen dan bij lagere correlaties, ook al is het Momentum nog positief. RAMM belegt dan juist meer in markten waarvan de Correlatie relatief laag is gebleven. Denkt u hierbij aan markten zoals Goud, Staatsobligaties en de US dollar; markten die vaak als “safe havens” dienen. Hieronder treft u ter verduidelijking een figuur aan waarin de drie bouwstenen van RAMM grafisch door de tijd zijn weergegeven[1]:
RAMM 3.3 figuur
Figuur 2: illustratie ontwikkeling RAMM variabelen over tijd, de Amerikaanse aandelen index (S&P 500)
En een voorbeeld voor de US dollar:
RAMM 3.4 figuur
Figuur 3: illustratie ontwikkeling RAMM variabelen over tijd, de US$ t.o.v. de Euro
Tot slot maakt RAMM gebruik van een zogeheten Correlatiematrix om een optimaal gediversifieerde portefeuille samen te stellen, rekening houdend met de aantrekkelijkheid van de verschillende markten. Hierbij wordt, in tegenstelling tot traditionele beleggingsmodellen, een zwaarder gewicht toegekend aan actuele marktinformatie. Traditionele beleggingsmodellen gebruiken lange historische periodes die kunnen oplopen tot wel 40 jaar. Door actuelere informatie meer gewicht te geven kan RAMM sneller inspelen op veranderende marktsituaties.
Dan vertellen we graag iets over de manier waarop ons RAMM model met Risico omgaat. RAMM hanteert twee vormen van risico management naast elkaar: direct en indirect.
Het directe risico management werkt door een maximum te stellen aan de wegingen per beleggingscategorie en per markt. In onderstaande tabel zijn deze wegingen weergegeven:
RAMM 3.5 figuur
Tabel 1: restricties wegingen RAMM portefeuille
Het indirecte risicomanagement werkt zoals de naam zegt: indirect. Zoals eerder uitgelegd is de allocatie naar een markt bij RAMM afhankelijk van de relatieve aantrekkelijkheid van die markt ten opzichte van andere markten op basis van de drie factoren Momentum, Volatiliteit en Correlatie.
Markten met bijvoorbeeld een gelijk Momentum als een andere markt maar met een hogere Volatiliteit (de risico’s) en/of Correlatie zijn minder aantrekkelijk en krijgen daarom in RAMM een lagere weging. Waarom? Omdat deze markten sterker bijdragen aan het risico van de portefeuille.
Als de Volatiliteit en/of de onderlinge Correlaties (de risico’s) van de risicovolle markten die RAMM onderscheidt toenemen, betekent dit dat het aanhouden van risicoloos euro kasgeld relatief aantrekkelijker wordt. Maar ook wanneer het Momentum van de risicovolle markten afneemt of negatief wordt, betekent dit dat het aanhouden van euro kasgeldrelatief aantrekkelijker wordt. Als RAMM de risico’s te groot vindt vergeleken met de kansen van risicovolle markten zal RAMM een deel (maximale weging 60%, zie tabel 1) alloceren naar euro kasgeld.
Ook kan bijvoorbeeld Goud een hogere allocatie krijgen omdat in tijden van paniek het Momentum van Goud juist vaak relatief gunstig is en de Correlatie met de ander markten juist afneemt. In mindere mate geldt hetzelfde voor USD.
De analyse wordt wekelijks herhaalt met de laatst beschikbare koersinformatie. Zo resulteert een wekelijks wisselende marktallocatie en een wekelijks wisselend portefeuillerisico:
RAMM 3.6 figuur
Figuur 4: wekelijks wisselende allocaties RAMM portefeuille
RAMM 3.7 figuur
Figuur 5: Dynamisch risico RAMM portefeuille
Dan iets over Diversificatie. Deze term zal bij u wel bekend zijn. Het komt er op neer dat het niet verstandig is om alle eieren in een mandje te leggen. Omdat aandelen de laatste maanden hard zijn gestegen is het erg verleidelijk voor beleggers om niet te spreiden in hun beleggingen. Maar toch is het belangrijk om het doen. U haalt uw autoverzekering toch ook niet van uw auto af als u een tijd geen schade heeft gehad? Het is natuurlijk prima om vol in aandelen te zitten als men daarvoor kiest, maar het komt een beetje neer op rijden in een auto zonder verzekering. Diversificatie is daarom een prima recept om het risico binnen een portefeuille te verminderen. Aandelen, obligaties, grondstoffen en vastgoed kunnen zich allemaal heel anders gedragen in de verschillende fases van de economische cyclus. Door hier rekening mee te houden, kunnen er voordelen behaald worden.
Critici van het spreidingsprincipe geven aan dat het juist prima is om alle eieren in een mandje te leggen, zolang je dat mandje maar goed in de gaten houdt. De praktijk laat daarentegen zien dat het niet eenvoudig is de potentie en risico’s van een belegging te doorgronden. Vraag dat maar aan de werknemers van Imtech. Zij verloren niet alleen hun baan, maar ook hun pensioen. En natuurlijk zitten er in een goed gespreide portefeuille ook missers, maar deze missers worden dan weer opgevangen doordat diversificatie op termijn zorgt voor een goed rendement met minder risico.
Als voorbeeld kunt u hieronder zien wat een belegging in onze eigen de AEX aandelen (inclusief dividenden), Obligaties en Goud hadden opgeleverd tussen 2008 en 2017, versus een gespreide portefeuille over Aandelen, Obligaties Grondstoffen en Goud. Let wel; onderstaande ‘Gespreide portefeuille’ betreft NIET ons RAMM model, maar is dus een voorbeeld van het belang van gespreid beleggen:
RAMM 3.8 figuur
Figuur 6: waardeontwikkeling markten, alles in euro’s.
En de cijfers:
RAMM 3.9
Tabel 2: rendementen en risico markten, alles in euro’s.
U slaapt dus niet alleen een stuk beter met een goed gespreide portefeuille maar het behaalde rendement voor het gelopen risico is ook beter. Tóch zet RAMM hier nog een flink tandje bij, zoals u hieronder zal zien.
In dit derde artikel, ‘Today’s PanoRAMMa”, hebben we iets meer verteld over Dynamische Allocatie, Sentiment, Risico en Diversificatie. Samen met ETF’s, Momentum, Volatiliteit en Correlatie, zijn dit de belangrijkste elementen voor dit succesvolle beleggingsmodel. In het eerste artikel, “dat zit wel geRAMMd”, wordt de basis beschreven. In het tweede artikel, “RAMMen maar”, gaan we in op de eerste vier elementen van ons RAMM model.
Wat nu belangrijk in het RAMM model is, is dat we in onze analyses zoeken naar congruentie. Hiermee bedoelen we dat we overeenstemming proberen te vinden tussen alle genoemde bouwstenen. Hierdoor kunnen we streven naar een optimaal rendement met lagere neerwaartse risico’s.
Een unieke en vernuftige beleggingsaanpak is natuurlijk mooi maar uiteindelijk zijn het de resultaten die bepalend zijn voor de aantrekkelijkheid van een aanpak. Daarom tot slot de historische resultaten van RAMM, zowel grafisch als in tabelvorm.
RAMM 3.10
Figuur 6: waardeontwikkeling RAMM (na aftrek beheervergoeding en transactiekosten) vs. een gespreide portefeuille, alles in euro’s.
RAMM 3.11
Tabel 3: rendement en risico RAMM versus een gespreide portefeuille, alles in euro’s.
De belangrijkste eigenschap springt hiermee naar voren, RAMM is in staat gebleken het neerwaarts risico t.o.v. een breed gespreide portefeuille over tijd te beperken zonder in te leveren op het opwaartse rendement.
Samengevat; ons RAMM model biedt een geavanceerde en succesvolle manier van beleggen die past bij de mogelijkheden van deze tijd.
We hopen dat u met de drie artikelen meer inzicht heeft gekregen in deze unieke aanpak. Wilt u persoonlijk verder geïnformeerd worden over RAMM? Dan horen we graag van u!
[1] Dit figuur dient ter illustratie, maar biedt geen exacte weergave van de waardes van de gebruikte variabelen in het RAMM model.