De Technische Belegger. Nieuwsbrief voor de actieve belegger. Jaargang 31 • Nummer 2, 9 maart 2025. Door G.K. (Gijsbrecht) van Dommelen.
We kunnen allemaal heel veel vinden van de opstelling van de nieuwe Amerikaanse President. De titel “hoogste Mafia baas” is misschien wel het meeste op zijn plaats voor deze man. Maar feit is wel dat de man heel veel in beweging heeft gezet. En het lijkt er daarbij ook op, dat hij vooral in zijn eigen voeten aan het schieten is. Want wat bereikt hij momenteel?
Op de eerste plaats bereikt hij natuurlijk dat Europese politici weer eens met een crisis geconfronteerd worden en dus gaan schakelen. Het is eigenlijk te droevig voor woorden, maar politiek in een democratische omgeving betekent tegenwoordig vooral dat je zo weinig mogelijk doet, zo weinig mogelijk risico neemt en alleen schakelt als je naar omstandigheden kunt wijzen en daarmee dus niet zelf verantwoordelijkheid hoeft te nemen. Politici met visie bestaan dan niet meer, visie is alleen maar gevaarlijk. Dat de burger visie nodig heeft om een stabiel bestaan op te bouwen is dan even niet het probleem van de politiek. Hoe het ook zij, de consequentie op dit moment is dat er weer geld gaat stromen richting de Europese economieën en dat het bedrijfsleven er dus weer lustig op los kan investeren. En dat is goed voor de Europese economie en de Europese industriële ondernemingen.
Op de tweede plaats heeft China er een probleem bij. Het gaat al niet goed in China en de Amerikaanse heffingen gaan de Chinese problemen vooralsnog alleen maar vergroten. Het maakt de wereld er niet veiliger op. Dictaturen hebben de neiging om onbeheersbare interne problemen met geweld jegens een vermeende buitenlandse vijand te verdoezelen. De kans dat China dus met geweld om zich heen gaat slaan wordt met de nieuwe lijn van de V.S. zeker niet kleiner.
Maar misschien nog wel het meest belangrijke probleem is de interne onrust bij consumenten en het bedrijfsleven die in de V.S. zelf aan het ontstaan is. Want zijn wispelturigheid zorgt voor onzekerheid en onzekerheid leidt altijd tot economische stagnatie. Ook de ontslaggolf bij de Amerikaanse overheid gaat de economie (op korte termijn) niet helpen. Ondertussen leiden de importheffingen vooral tot een verhoging van de lokale Amerikaanse inflatie. Of bedrijven als gevolg hiervan massaal nieuwe fabrieken gaan openen in de V.S. zelf is zeer de vraag. TSMC, de Taiwanese en ’s werelds grootste chipfabrikant kondigde afgelopen week een investeringsprogramma van US$100 miljard voor nieuwe chipfabrieken in de V.S., maar dat is waarschijnlijk meer een geopolitieke beslissing dan een voorbeeld van “reshoring”. Voor de rest zijn investeringsprogramma’s, die zijn aangekondigd, vooral herhalingen van eerder gedane beloftes van Amerikaanse ondernemingen. Zo kondigt Apple tegenwoordig steevast direct na het aantreden van een nieuwe president een enorm investeringsprogramma aan, dat elke keer weer hoger is, maar dat daarna meestal maar ten dele wordt uitgevoerd en dat veelal bovendien onderdeel is van de interne normale bedrijfsvoering. Per saldo wordt er daarbij telkens weer vooral werk naar buiten de V.S. verplaatst in plaats van terug naar de V.S. zelf.
Het gevolg moge inmiddels duidelijk zijn. Een dalende $, dalende Amerikaanse rentes, dalende koersen van Amerikaanse tech-bedrijven (menig tech-miljardair in de V.S. zal zich inmiddels achter de oren krabben over de directe financiële consequenties voor hun eigen bezittingen, die zijn immers in de voorbije maand met miljarden in waarde gedaald), stijgende rentes in Europa en stijgende beurskoersen in Europa (bij met name industriële ondernemingen en wapenfabrikanten).
Bovendien bereikt President Trump ook dat het tot op heden volgzame, zich als een trouwe bondgenoot opstellende Europa, nu meer een eigen machtsblok zal (moeten) creëren. Er zijn meer Europeanen dan Amerikanen, en de technologische basis van Europa is veel beter dan menigeen denkt. De politiek van President Trump zal er dus toe leiden, dat hij nog een machtsblok tegenover zich krijgt en dus per saldo minder macht in de wereld overhoudt dan hij nu heeft.
Gaan we dan nu een beurscrash tegemoet? Nee, daar is het veel te vroeg voor.
De Nasdaq 100 Index op dagbasis (fig. 1)
Zoals gezegd, menig tech-miljardair heeft in de voorbije twee maanden behoorlijk veel geld verloren. En dit is goed te zien in figuur 1. U ziet een daggrafiek van de Nasdaq 100 Index. Daarin zijn de aandelen opgenomen van alle grote Amerikaanse tech-bedrijven, waaronder de ondernemingen van de Amerikaanse tech-miljardairs, die op het inauguratiefeestje van President Trump waren uitgenodigd. Deze index heeft al ruim 10% ingeleverd en afgelopen week is daarbij de middellange termijn trend, die in 2022 is begonnen, in neerwaartse richting gebroken. Indicatoren zijn oversold en de Oscillator in het midden van de grafiek stijgt inmiddels zelfs weer. De grafiek stelt in feite dat de korte termijn reactie vrijwel voorbij is, maar dat de middellange termijn trend minstens in een minder steile richting terecht is gekomen. Een herstel tot dichtbij de vorige top is zelfs mogelijk. Maar er is ook een veel zwarter scenario denkbaar. Wij hebben rechtsboven in de figuur twee rode lijnen getekend die samen een Wedge-patroon markeren. Eind vorig jaar brak de koers omlaag uit die Wedge om vervolgens langs de onderkant van de Wedge omhoog te bewegen tot net boven de voorgaande top. Daarna volgde de scherpe daling die nu dus tot een doorbraak omlaag heeft geleid. Dit zijn klassieke, uiterst gevaarlijk patronen. Een koersdoel voor de uitbraak omlaag ligt tussen de steun op 15.800 en de bodem van juli 2024 op circa 17.500. Dat zou betekenen, dat deze index in de komende maanden nog zo’n 15% tot 25% dieper kan wegzakken.
De S&P 500 Index op weekbasis (fig. 2)
De weekgrafiek van de S&P 500 in figuur 2 toont u een iets minder alarmerend beeld. Ook hier zijn trendlijnen gebroken, en ook hier is een reactie net pas ingezet met een potentieel koersdoel dat tussen 5.119 en 5.500 ligt. 5.119 is het meest logische doel omdat dit samenvalt met een Fibonacci-retracement steun van 38,2% en met oude horizontale steun- en weerstandlijnen. Dat wij het beeld nog wat minder alarmerend noemen ligt in het feit, dat hier geen lagere top in de figuur te zien is. Pas wanneer die wordt gezet kan van een dalende trend gesproken worden. In de Russell 2000 Index, die wij hier niet hebben getoond is al wel sprake van lagere toppen en lagere bodems, maar in alle Amerikaanse indices is te zien dat de korte termijn nogal oversold is en dat dus een reactie omhoog op korte termijn moet worden verwacht. Die reactie gaat dan bepalen of beleggers in de VS zich zorgen moeten gaan maken of niet. Dat koersen in de VS gedaald zijn is overigens logisch, gezien alleen al het aldaar flink gedaalde vertrouwen van producenten en consumenten. Als President Trump niet snel meer consistent in zijn beleid gaat worden, dan is het hierboven geschetste zwarte scenario het meest waarschijnlijke,
De MSCI Wereld Index (€, herbelegging)
op weekbasis (fig. 3)
Want in de rest van de wereld ziet het algemene beeld er veel minder negatief uit. In figuur 3 ziet u een weekgrafiek van de MSCI Wereld Index in Euro, en wel de herbeleggingsvariant. Ook hier is een reactie aan de gang, logisch want Amerikaanse ondernemingen maken een flink deel van deze index uit, maar van enige vorm van topvorming is geen sprake. Hier is hooguit sprake van een schot voor de boeg voor een zich nog te ontwikkelen top, niet van een trendomslag. Ook hier zijn indicatoren flink oversold en is een korte termijn adempauze nabij. Ruimte om daarna nog een beetje verder te zakken is er ook voldoende zonder dat daarbij de opgaande trend in gevaar is. Hier is daarmee slechts sprake van een gezonde adempauze in een verder mooie opgaande trend, een instapmoment dus.
AEX Index, dagbasis (fig. 4)
Relatief zwak heeft de AEX Index zich ontwikkeld in de voorbije twee maanden. En dat zit hem voor een belangrijk deel in de olieprijzen (zie verderop) en in de zwakke vraag naar chips. Maar van een trendomslag is ook hier geen sprake. De daggrafiek oogt oversold maar nog een paar zwakke dagen zou best kunnen met zelfs een intraday uitslag tot ongeveer 885 als mogelijkheid. Daarmee zou dan de groene dalende trendlijn in de figuur geraakt worden, die vervolgens als steun kan dienen voor een aanval op de top van begin februari rond 955. Die top is nu twee keer geraakt, een derde keer zou zomaar tot een feitelijke doorbraak omhoog kunnen leiden. Echt verontrustend is dit beeld dus zeker nog niet.
De rente in de VS en in Europa (fig. 5)
Figuur 5 is misschien wel het meest sprekende van alle grafieken die wij u nu laten zien. In het bovenste deel ziet u de koersontwikkeling van de Bund future, een koersindex die de ontwikkeling toont van de koers van 10-jarige Duitse staatsleningen. Die brak afgelopen week omlaag uit een belangrijk consolidatiepatroon.
De koers kwam tot stilstand op dezelfde bodem die in 2023 werd bereikt. Het betekent dat de lange rente in Europa flink is gestegen afgelopen week. Dit is een zeer belangrijk verkoopsignaal en is een duidelijke waarschuwing, ook voor aandelenbeleggers. Wij gaan een fase van topvorming tegemoet in de aandelenmarkten, tenzij deze index nu snel weer oploopt. En dat zal afhangen van de naderende stemming in de Bondsdag over het opheffen van het in 2009 geïntroduceerde schuldenplafond in Duitsland. Die stemming moet in de komende weken plaatsvinden, vóór het aantreden van het nieuwe Duitse parlement, omdat in dat nieuwe parlement geen meerderheid meer bestaat voor het opheffen van dit plafond.
Ondertussen gebeurde er aan de overzijde van de Atlantische oceaan precies het omgekeerde, daar daalde de 10-jaars rente juist stevig. Het betekent dat beleggers hun verwachtingen ten aanzien van de economische ontwikkeling in de VS drastisch hebben teruggebracht ten faveure van de ontwikkelingen in Europa. Met de wispelturigheid en decretenstorm van President Trump is de kans op een Amerikaanse recessie flink toegenomen terwijl juist de kans op een economische groeispurt in Europa ook flink is toegenomen. De rollen zijn plotsklaps omgedraaid!
US$ en de € op weekbasis (fig. 6)
De eerste winnaar van deze rentedraai is uiteraard de €. Die steeg flink t.o.v. de $. Dat is overigens precies wat de Amerikanen willen, namelijk dat importen duurder worden door een sterkere €. Heffingen zijn dan niet eens meer nodig. Technisch is er overigens nog geen man over boord, want weliswaar brak de $ omlaag uit een korte
termijn oplopende trend, maar de lange termijn trend steunzone rond 0,89 – 0,91 is nog niet in gevaar geweest. Bovendien is de koersstijging met 7% veel minder dan wat Trump beoogt aan tariefsverhogingen, dus het gevaar is hiermee nog niet geweken. Al eerder sprak hij de wens uit, dat de € richting US$1,30 (in de grafiek 0,70) moet stijgen hetgeen nog steeds een stijging van de € van circa 25% betekent. Dat dit voor de handelsbalans met de VS alleen maar slechter voor de VS gaat uitpakken is bij de beleidsbepalers van de VS nog niet doorgedrongen.
Daarvoor moet in de VS een heel ander probleem worden opgelost en dat is het structurele en enorme begrotingstekort van de Amerikaanse overheid. Dat tekort wordt al jaren door de rest van de wereld gefinancierd en is de hoofdoorzaak van het handelstekort. De VS leven al vele jaren op veel te grote voet, op de pof om het populairder te zeggen. Voor de korte termijn zal de klap van afgelopen week nog wel even na ijlen. En een verdere daling tot 0,89 past daarbij prima. Het tempo zal wel wat afzwakken en vervolgens zal deze grens wel even voor een opleving zorgen, pas daarna komt de belangrijke aanval op de steun van 0,89. En wat ons betreft is het niet de vraag of die grens gebroken gaat worden maar alleen wanneer.
Brentolie in US$ per vat (fig. 7)
Als de kans op een recessie in de VS toeneemt, dan is dat slecht nieuws voor olieprijzen. En dus daalden die over een breed front (zie figuur 7). Zowel de koers van een vat Brentolie als die van een vat OPEC-olie daalde tot dichtbij de voorgaande bodem. Vanuit technisch perspectief is het hier nu alleen nog maar een kwestie van tijd voor de volgende daling wordt ingezet, met als eerstvolgende koersdoel voor een vat Brentolie US$64. De olieproductie in de wereld ligt nu al boven de vraag naar olie en als de VS naar een fase van economische stagnatie of recessie gaan, dan zal die vraag maar mondjesmaat toenemen. Als ondertussen de VS met hun “drill baby drill” het oppompen van olie nog meer stimuleren dan ze nu al doen, dan is er maar één weg voor de prijs van olie en dat is omlaag.
Goud in US$ per troy ounce (fig. 8)
De grote winnaar van al dit gekrakeel is de prijs van een troy ounce goud. Door de flinke appreciatie van de € t.o.v. de $ is de reactie in de onderste €-grafiek in figuur 8 groter dan in de $-grafiek erboven. Maar een correctie is ontegenzeggelijk ingezet, een reactie die vooralsnog slechts een korte termijn karakter heeft. Van topvorming is in deze grafiek geen sprake, noch in de $-grafiek noch in de €-grafiek. De vraag naar goud in de wereld is al langere tijd groter dan het aanbod. Samen betekent dit een gezonde trend, die uiteraard zo nu en dan met correcties te maken zal krijgen, maar die nog geen tekenen van verzwakking vertoont. Men zou zelfs op basis van deze grafiek een geleidelijke versnelling van de trend mogen verwachten. Twee maanden geleden schreven wij al dat projecties (Fibonacci) koersdoelen van US$ 3.200 tot US$ 3.500 per troy ounce laten zien op termijn. En dat doel blijft wat ons betreft overeind.
Verschijning(sfrequentie) De Technische Belegger
De volgende uitgave van De Technische Belegger staat gepland voor over ongeveer twee maanden, zijnde begin mei 2025.
Disclaimer
Deze Nieuwsbrief is op persoonlijke titel geschreven door: Gijsbrecht (G.K.) van Dommelen in zijn hoedanigheid van vermogensbeheerder bij Today’s Wealth Management. Deze publicatie is geen persoonlijk advies en ook niet geschreven als een beleggingsadvies. Iedere vorm van beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee, u kunt een deel van (of uw gehele) inleg verliezen. Beleg altijd alleen met geld dat u vrij beschikbaar heeft.