De Technische belegger, Nieuwsbrief voor de actieve belegger. Jaargang 30 – nr 9 datum: 9 september 2024. Door Gijsbrecht van Dommelen.
En toen waren er ineens geen kopers meer voor aandelen Nvidia. Nvidia is een klassiek voorbeeld van de manier waarop de koersontwikkeling van een aandeel zo nu en dan volledig los komt te staan van de fundamentele werkelijkheid. Het gaat harstikke goed met de onderneming, cijfers blijven aan de positieve kant verrassen, de onderneming groeit harder dan analisten zelfs maar durfden te dromen, en toch zakt de koers vervolgens en hard ook. Sinds de top in juni op US$140,76 is de koers na vrijdag 26,6% gedaald en het einde van deze koersdaling lijkt nog niet in zicht. Het is het technische probleem van een blow-off-patroon, dat ontstaat wanneer beleggers zonder enige kritische blik achter elkaar aan rennen. Als dan eindelijk de laatste belegger zijn aandelen Nvidia heeft gekocht, is er geen vraag meer, hoe goed de onderliggende cijfers ook zijn, en betekent de eerste verkooporder een zichzelf versterkende koersdaling.
Nvidia was de laatste grote tech-onderneming, die nog niet aan een toppatroon was begonnen. De Magnificent 7 zijn nu verworden tot de Terrible 7 want geen enkele van deze ondernemingen verkeert nog in een technische bulltrend en het ene plaatje ziet er nog slechter uit dan het andere. Het vreemde is ook nog eens, dat deze draaiing in de markt plaatsvindt in een fase waarin economische indicatoren, die na een economische draai zichtbaar worden en dus niet ervoor, verslechteren. De werkgelegenheid is notoir een achterblijvende indicator. Eerst zakt een economie in een recessie en pas daarna beginnen werkgelegenheidscijfers te verslechteren. Cijfers over de arbeidsmarkt zijn daarmee “lagging indicatoren”, niet “leading indicatoren”. En juist die verslechterende arbeidsmarkt in de VS was de reden van de koersversnelling omlaag.
Zoals gezegd, dat lijkt vreemd, maar dat is het in feite niet. Want die arbeidsmarktcijfers leiden tot het uit de markt halen van geld door beleggers. Maar die hebben tegenwoordig vooral index-trackers in portefeuille. Men verkoopt dus Nasdaq- en S&P 500-trackers. En in deze indices zijn de grootste posities weggelegd voor de “Magnificent 7”-aandelen. Daar komt dan ook de grootste verkoopdruk te liggen. Onderliggend zijn er wel degelijk beleggers, die verder kijken dan hun neus lang is. Die ziet men omkijken naar de achterblijvers. En dat zijn waarde-aandelen, midkap-aandelen en small caps. Waar grote indices omlaag draaien, zie je juist in dit type aandelen allerhande bodempatronen met uitbraken omhoog.
Daarmee is het niet zo, dat er geen gevaar is in de aandelenmarkten. De trend is naar beneden aan het draaien en er is een correctie aan de gang die zijn dieptepunt naar alle waarschijnlijkheid nog niet heeft gezien. En die correctie is wereldwijd aan de gang, dus een toenemende volatiliteit met crash-achtige bewegingen in de komende weken is niet onwaarschijnlijk. Maar ondertussen draait de basis-economie wel degelijk weer ten goede. Investeringscijfers in de industrie en cijfers over kredietverstrekking door banken aan de industrie laten juist tekenen van een zich herstellende economie zien. Het lijkt erop, dat wij door een klassieke conjuncturele recessie heen zijn gegaan, waarvan de bodem inmiddels achter ons ligt. Zelfs de yield curve is weer ten goede aan het draaien. Economieën profiteren hier pas vertraagd van, maar er is dus veel goed nieuws in aantocht. Tijd om naar de achterblijvers te kijken en op dagen van paniek op de beurs, inkopen te gaan doen. Nog is het seizoen niet in orde, de traditioneel zwakste maanden van het jaar staan voor de deur (september en oktober), maar in tijd gemeten gaan wij ervanuit, dat deze correctie haar einde gaat vinden in de komende twee maanden.
AEX Index op dagbasis (fig. 1)
Figuur 1, laat aan duidelijkheid niets te wensen over. De bodem van begin augustus wordt in de komende dagen getest. Van positieve divergenties is geen sprake en de grotere tech-aandelen uit de AEX Index laten zeer zwakke patronen zien. Wij gaan er daarom ook vanuit, dat figuur 1 een nieuw dieptepunt aankondigt, onder de bodem van begin augustus, dus voor de AEX Index onder 840! En deze daling kan wel eens snel aan vaart gaan winnen. De grote semiconductor bedrijven zitten al dichtbij de bodem van augustus en niets wijst erop, dat de daling van de koersen van deze aandelen een einde nadert. Als koersdoel houden wij rekening met 829 of zelfs 798 voor de AEX Index.
In de VS zijn de grootste twee toonaangevende indices, de S&P 500 Index en de Nasdaq 100 Index, minder ver in de reactie omlaag, maar hier is het beeld eigenlijk veel gevaarlijker geworden. Want er is hier sprake van een dubbele top, waarin de koers nu weer naar de onderkant van het patroon onderweg is gegaan. En als de tussenliggende bodem gebroken wordt (die op ongeveer 5.150 ligt voor de S&P 500 Index), dan is het koersdoel dat zich laat berekenen 4.650, net boven de top die vorig jaar zomer werd bereikt. Tussen 4.600 en 4.850 ligt veel steun, niet in de laatste plaats omdat hier de twee meest belangrijke Fibonnacci-retracement levels liggen (38,2% en 50%). Het scenario voor de komende twee maanden is dan ook beroerd als we afgaan op figuur 2. En natuurlijk is er ook een positiever alternatief scenario, namelijk dat de huidige daling al ophoudt nog voordat de laatste bodem is bereikt. Maar wij achten dit scenario erg onwaarschijnlijk. Onderlangs de koersgrafiek hebben wij een rode oplopende trendlijn getekend. Die lijn is ons koersdoel. En als die bereikt wordt, maar niet doorbroken wordt, dan is er in feite helemaal niets aan de hand. Want dan is de lange termijn oplopende trend nog gewoon springlevend.
Dow Jones Industrials Index (DJIA), weekbasis (fig. 3)
De grootste Amerikaanse index is natuurlijk de Dow Jones Industrials Index (DJIA). Daar ziet het beeld er minder negatief uit als bij de S&P 500 uit figuur 2. Hier is zelfs de negatieve divergentie in de indicatoren opgeheven toen de koersen zich eind augustus over een breed front herstelden. Figuur 3 onderstreept wat wij al langere tijd schrijven, namelijk dat het tijd begint te worden voor de overdacht van het stokje door de grote Tech-namen aan de meer klassieke ondernemingen in de wereld. Hoe meer geld er in de Mag-7-aandelen werd geïnvesteerd, des te meer geld werd er uit de tegenoverliggende hoek weggehaald. Aan die trend is nu een einde gekomen. En het wachten is nu op mooie nieuwe trends in andere aandelen dan de Mag-7-stocks. De Dow gaat overigens op korte termijn de gestippelde steunlijn weer testen en kan daar dan zonder problemen nog doorheen zakken ook. We zijn er dus nog niet. Ook hier is weer een correctie begonnen, in het zwakke seizoen nog wel, dus een beweging terug naar de steun rond 35.730 is hier heel goed mogelijk. Het technische beeld wordt daar dan niet persé veel slechter van, maar het betekent wel dat nog enig geduld waarschijnlijk erg verstandig is op dit moment.
De AMX Index op weekbasis (fig. 4)
Figuur 4 laat u een veel mooier beeld zien, een beeld dat ons ondersteunt in de gedachte, dat zich een duidelijke draai in de voorkeur van beleggers aan het aftekenen is. De Amsterdam Midkap IndeX is na de scherpe correctie in augustus keurig hersteld, maar hier is daarna de daling beperkt gebleven. Ook hier daalden koersen vrijdag, maar de daling mocht nauwelijks enige naam hebben. Vermoedelijk gaan we hier meer van dit soort relatief voorzichtige bewegingen heen en weer zien in de komende maand, bewegingen binnen een relatief smalle marge. Ook hier werd in augustus de negatieve divergentie in de indicatoren opgeheven. Het herstel was daar krachtig genoeg voor. Echt positief mag u uiteraard pas worden als de dalende trendlijn boven langs de koers van deze index gebroken wordt, dat wil zeggen als de koers van de AMX Index boven 930 – 950 punten uitstijgt!
Het echt goede nieuws komt van de rentemarkten. Want de lange rente daalt weliswaar enigszins, zowel in de VS als in Europa, maar de lange rente daalt minder hard dan de korte rente. En dat betekent dat de yield curve zich weer ten goede aan het keren is. Het is al langere tijd zo, dat de korte rente hoger ligt dan de lange rente. En dat is niet gezond. Als de lange rente lager ligt verdienen banken geen geld aan het uitlenen van geld. Zij beperken dan de mate van kredietverstrekking aan ondernemingen en dat maakt vervolgens, dat ondernemingen onvoldoende financiering kunnen aantrekken om serieuze investeringen te doen. Op termijn betekent dat een inzakkende economische groei. Het is dus essentieel dat de yield curve normaliseert en dat lijkt nu eindelijk aan het gebeuren te zijn. Voor obligatiebeleggers is dat niet zo’n goed nieuws, want zij profiteren het meeste als de lange rente stevig daalt. En die daling is wel aan het gebeuren, maar hij lijkt veel beperkter te gaan uitvallen dan obligatiebeleggers wellicht hadden gehoopt. Per saldo blijven wij bij onze koersdoelen voor de Bund Future richting 141 en voor de Amerikaanse 10Jaars Treasury Index richting 117.
US$ en de € op weekbasis (fig. 6)
Het gaat in de VS niet goed en daarmee kan de rente in de VS harder gaan dalen dan hier in Europa. En dat is weer slecht voor de koers van de $. Die zakte dus in augustus weg. Daarbij werd de cruciale steun rond 0,89 bereikt. Als de $ hier onderdoor zakt, dan is het nog maar een klein stukje naar de lange termijn oplopende trendlijn, die nu rond 0,875 ligt. Al langere tijd schrijven wij te verwachten, dat ook deze trend uiteindelijk gebroken gaat worden. De $ is een zwakke munt ten opzichte van de €. Het begrotingstekort in de VS is al jaren veel groter dan in Europa en die tekorten worden daar veel meer dan hier gedekt met het drukken van $’s. Dit is een praktijk, die alleen een reservemunt als de $ zich kan veroorloven, maar hij blijft betekenen, dat de $ door de jaren heen langzaam maar zeker zwakker wordt ten opzichte van andere munten waar een gezonder financieel beleid gevoerd wordt. Wij willen hier niet beweren dat de politici binnen Europese overheden verstandige beleidsvoerders zijn, ook hier kan en moet heel veel worden verbeterd, maar de afspraken binnen Europa zijn wel strakker dan in de VS en maken daarmee dat begrotingstekorten hier minder gemakkelijk met het drukken van geld kunnen worden gedekt. En dat zorgt uiteindelijk voor een munt die sterker is dan de $ en daarmee op termijn, wij herhalen het nog maar eens, naar 2$ voor € kan!
Brentolie in US$ per vat (fig. 7)
Ook de oliemarkten werden in augustus ineens wakker. Het gaat al langere tijd niet goed in de wereldeconomie, de vraag naar olie daalt al enige tijd, maar toch bleven de olieprijzen redelijk liggen. Daaraan kwam afgelopen maand een einde. Belangrijke steunniveaus, zie figuur 7, werden gebroken, naar beneden wel te verstaan! Daarmee lijkt de weg vrij voor een test van de steunzone rond US$64 per vat Brentolie. Het zal vooral afhangen van de economische cijfers in de komende weken. Hoe slecht zijn met name de economische cijfers in de VS? Figuur 7 biedt in elk geval weinig goed nieuws voor de aandelenmarkten, want ook de grote oliemajors gaan hier ongetwijfeld van te lijden krijgen.
Goud in US$ per troy ounce (fig. 8)
Opnieuw werd de rust alleen op de markt voor goud bewaard. En hier lijkt zelfs een uitbraak omhoog aanstaande. In $’s steeg de koers van een troy ounce goud vrolijk verder, in € (de onderste grafiek van figuur 8) niet. Maar juist het plaatje in de €-grafiek ziet er veelbelovend uit. Hier lijkt sprake van een mooie oplopende driehoek, een van de statistisch gezien meest betrouwbare patronen van accumulatie in de Technische analyse. Telkens als de koers zakt, worden steeds eerder weer nieuwe kooporders ingelegd. Verkopers treden niet toe en worden steeds eerder door ongeduldige kopers uitgekocht. En dus loopt de onderkant van dit patroon geleidelijk aan op. Aan de bovenkant zitten verkopers ongeveer op hetzelfde niveau, zij hebben geduld, maar hier wordt telkens weer een deel van het aanbod opgepakt. En er komt geen aanbod bij, want dan zou de bovenkant juist dalende zijn. Je gaat als verkoper immers niet achteraan de rij staan, je probeert net vooraan de rij te gaan staan door een net iets lagere verkoopkoers te accepteren en in de markt te leggen. Maar dat is hier overduidelijk niet aan de gang. Zodra dan uiteindelijk de lopende verkooporders zijn gevuld, is de eerstvolgende koper verplicht om meer te bieden dan de horizontale grens als hij / zij persé goud wil aankopen. Een uitbraak ontstaat dan en , als verkopers die gebruiken om te stoppen met aanbieden in de hoop op nog betere opbrengsten, dan kan de uitbraak zelfs leiden tot een relatief snelle scherpe sprong opwaarts. Als het geld u dus in de handen brandt, dan is dit de plek om uw middelen te investeren.
De volgende uitgave van De Technische Belegger staat gepland voor maandag 7 oktober 2024.
Disclaimer
De auteur is medeverantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van DMA Europe BV (handelsnaam Today’s Group) o.a. een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt, of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Today’s Group alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. De besproken effecten en strategieën vertegenwoordigen een hoog risico.
Deze publicatie is dus geen persoonlijk advies en ook niet geschreven als een beleggingsadvies. Iedere vorm van beleggen brengt risico’s met zich mee, u kunt een deel of uw gehele inleg verliezen. Beleg nooit met geld dat u niet kunt missen.