Turbulentie maakt misselijk,

Nieuwsbrief voor actieve beleggers

Het was een turbulent begin van het nieuw jaar, en een begin dat niet veel goeds belooft voor het verdere verloop van de eerste helft van dit jaar. Het goede nieuws was natuurlijk, dat de Omikron-variant van het Covid-virus veel milder uitpakt dan men vooral in Nederland vreesde. De IC-bezetting ligt laag, ondanks toenemende besmettingen, en dus is de noodzaak om met strenge lockdown-maatregelen te komen sterk verminderd.

Maar verder was het economische en geopolitieke nieuws afgelopen maand vooral negatief. De Russische dreigementen jegens Oekraïne helpen natuurlijk niet, maar markten lijken niet echt onder de indruk getuige de ontwikkeling van de goudprijs. Veel belangrijker is, dat de almacht van Centrale Banken waar het de inschatting van economische ontwikkelingen weer eens bijzonder beperkt is gebleken.

Inflatiecijfers zijn veel hoger dan verwacht en Centrale Bankiers tonen zich vooral verrast door de feiten, feiten die zij in hun modellen wederom niet hebben zien aankomen. Wie denkt dat Centrale Banken weten hoe het allemaal werkt komt voor de zoveelste keer bedrogen uit. De vraag of de inflatie nu van tijdelijke aard is en dus in de loop van 2022 weer gaat dalen is nog steeds niet beantwoord, maar duidelijk is wel dat die “tijdelijke” piek veel hoger uitpakt dan men in Frankfurt en bij de FED had verwacht. Ondertussen zijn er ook steeds meer tekenen van een afzwakkende economische groei als gevolg van allerhande verstoringen in de logistieke aanvoerlijnen.

Tekorten in de hoek van de semiconductoren beginnen overal voor problemen te zorgen. Met name de grote autoproducenten gaan door een moeizaam eerste kwartaal. Het gevolg van dit alles is een fase van Stagflatie. Een vertragende economische groei bij een tegelijkertijd oplopende inflatievoet. Dat is een van de slechtst denkbare economische scenario’s. Want het betekent een klimaat waarin centrale banken een verkrappende politiek moeten voeren om de inflatie weer onder controle te krijgen, terwijl de economie zelf juist vraagt om een ruim-geldpolitiek. Kapitaalmarkten waren daar in december al op vooruit gelopen. Toen steeg de lange rente stevig. Maar in de voorbije drie weken is op dit front de rust (tijdelijk) weergekeerd.

Maar aandelenmarkten reageren wel vaker vertraagd op dit soort ontwikkelingen en daar was dan ook het thema van de maand het duurder worden van kapitaal, met een stevige afwaardering van vooral; groeiaandelen tot gevolg. Big-tech was even helemaal “out”. Afgelopen vrijdag echter lijkt een kentering te zijn aangekondigd met een aandelenmarkt in de VS die met name in de hoek van de big-tech enkele imposante omkeringen liet zien, ongetwijfeld mede als gevolg van de boven verwachting goede resultaten van Apple. Een adempauze lijkt te zijn aangekondigd.

De AEX Index op dagbasis (fig. 1)

Dit relatief positieve korte termijn scenario is ook zichtbaar in figuur 1. Waar maandag de AEX Index een significante stevige doorbraak omlaag liet zien, waarbij een kopschoudertop werd afgesloten, die al sinds september 2021 in ontwikkeling is, bleef de koers vervolgens onder de neklijn heen en weer fluctueren.

Dat is op zichzelf normaal. Dit type doorbraken moet vaak even verwerkt worden en de beweging na deze uitbraak in figuur 1 moet dan ook vooral als een pullback gezien worden. Maar dat is een pullback die nog wel even aan kan houden. In de figuur hebben wij ook een horizontale blauwe lijn getekend op het niveau van 769. Een kopschouderpatroon leidt soms tot valse uitbraken. Deze lijn, geldt nu als de weerstand waarboven het patroon als vals bestempeld kan worden.

De pullback moet dan ook onder dit niveau plaatsvinden. De indicatoren onder in de figuur stijgen allemaal en liggen nog relatief laag. Dat bevestigt ons idee, dat deze pullback nog niet voorbij is. Komende week, maar misschien wel komende maand, mag enige rust op het aandelenfront verwacht worden, mits uiteraard de situatie aan de Russische grens met Oekraïne niet uit de hand loopt. Het koersdoel dat zich laat berekenen uit de kopschoudertop, is echter wel reden tot zorg. Dat ligt namelijk rond 670! Daarvoor pakken we de weekgrafiek erbij.

De AEX Index op weekbasis (fig. 2)

In figuur 2 is de weekgrafiek van de AEX Index getekend. Bij belangrijke doorbraken omlaag tekenen wij graag een Fibonacci-retracement patroon in de grafiek om een inschatting te kunnen maken van het risico dat de markt loopt. Het koersdoel van de kopschoudertop is zoals gezegd 670.

De eerste, belangrijke Fibonacci-steun ligt op 38,1% van de gehele aan de top voorafgegane rally, onder die top. Dat is 660. En daar ligt ook een zone van steun en weerstand uit het verleden. Maar een iets milder scenario bestaat ook, dat ligt op de retracementlijn die op 23,6% getekend kan worden. Dit niveau valt samen met een sterke steunzone tussen 718 en 722.

Wij gaan er vanuit, dat de huidige daling, met horten en stoten, uiteindelijk op dit niveau zal terugvallen, tenzij de rente opnieuw gaat stijgen. In dat geval is 650 – 670 geen vreemd doel. Ten slotte wijzen wij u nog op de indicatoren in de grafiek. Die liggen weliswaar laag, maar op de weekgrafiek is nog nergens een koopsignaal te zien. Een herstel in de komende dagen is daarom vooral een mogelijkheid om aandelen te verkopen! Voor het kopen van aandelen biedt deze grafiek nog geen aanleiding, zolang de AEX niet boven de neklijn gestegen is.

De Nasdaq 100 Index, dagbasis (fig. 3)

De grote klappen zijn gevallen in de hoek van de big-tech. En de index bij uitstek die door dit type aandelen wordt beheerst is de Nasdaq 100 Index in de VS. U ziet een daggrafiek van die index in figuur 3. Deze index heeft een belangrijke steun bereikt op 13.950. Daar vindt nu het gevecht tussen de Bulls en de Bears plaats, een gevecht dat in de afgelopen dagen enigszins in evenwicht is gebleven.

Een herstel lijkt hier aanstaande. Als dat herstel doorzet, dan kan de index terug naar ongeveer 15.600, een stijging van ca 8%. Daarna kan de index opnieuw omlaag en verwachten wij dat de index dan de steun van 13.600 zal breken. Een herstel, dat langzamer verloopt dan de voorgaande daling is de beste aanwijzing, dat dit scenario zich zal ontwikkelen. Een volgende verkoopgolf heeft de bodem van maart 2021 (12.300) als doel.

De Nikkei 225 Index op weekbasis (fig. 4)

Het lange termijn beeld is niet overal erg negatief. In figuur 4 ziet u de weekgrafiek van de Japanse Nikkei 225 index. In 2020 vond hier een belangrijke uitbraak omhoog plaats, gevolgd door een dubbele top in 2021. De index is afgelopen maand tot onder de neklijn gevallen die deze dubbele top markeert. Dat is op zichzelf een zeer negatief teken. Maar de beweging omlaag, in lange termijn perspectief, is in feite weinig anders dan een terugtrekkende beweging richting het niveau van de uitbraak uit 2020, een pullback. Er worden daarmee krachten verzameld voor een grotere, opgaande trend, die dan uiteindelijk tot ver boven de laatste twee toppen kan voeren.

Daarmee ondersteunt dit beeld het kortebeeld ook hoop op een veel betere tweede helft van 2022.

De rente in $ en € op weekbasis (fig. 5)

De paniek in de aandelenmarkten is in hoofdzaak terug te voeren op de gestegen rente op de kapitaalmarkten. Maar in figuur 5 is te zien, dat die stijging in feite wel meevalt. De Bund-future blijft zelfs gewoon gevangen zitten in een grote brede trading range, die als sinds 2019 in wording is.

Alleen de Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties (Treasuries) hebben het zwaar te verduren gehad. Maar in beide gevallen is de stijging van de rente al enkele weken geleden gestopt. En dat is ook niet geheel onlogisch, want de algehele malaise op de aandelenmarkten leidt tot een vlucht in obligaties.

De US$ en de € (fig. 6)

Waar Centrale Banken een stap terug willen zetten wordt momenteel het gat gevuld door beleggers, die uit de aandelen vluchten. Dat is maar een korte termijn effect, maar als vervolgens de inflatieverwachting in de markt ook gaat afnemen, dan zou dit zomaar het begin van een top in de rente kunnen zijn. Voorlopig is een fase van een licht dalende rente het meest waarschijnlijke scenario.

Geopolitieke onrust is altijd positief voor de $. Maar een rentepeil dat in de VS meer stijgt dan in Europa maakt op de korte termijn de $ ook aantrekkelijker. En dus steeg de $ opnieuw. Maar de hele beweging vindt nog steeds plaats tussen twee naar elkaar toe bewegende langere termijn trendlijnen. En de lange termijn van valuta wordt niet bepaald door geopolitiek onzekerheden, maar door structurele inflatieverschillen.

Het gat tussen de Amerikaanse en de Europese inflatie is momenteel bijna 4%. Als dat zo blijft, dan zal op termijn de $ een vergelijkbare daling moeten doormaken omdat anders de VS zichzelf veel te snel uit de markt prijst. Wat dat betreft zijn de economieën in de $- en de €-sfeer in feite gewoon communicerende vaten. Prijsverschillen worden opgeheven door contraire valutabewegingen. Dit bevestigt onze lange termijn verwachting voor de $. Die is en blijft negatief zolang de $ niet boven 0,925 stijgt.

De prijs van een vat Brent-olie (fig. 7)

De olieprijzen laten een conflicterend beeld zien. In figuur 7 is boven in de OPEC-olie Index getekend. Die is afgelopen maand omhoog uitgebroken en heeft daarmee een meerjarige dalende trend afgesloten. In dit plaatje is sprake van een koopsignaal. Maar de grafiek onder in figuur 7, de Brent-olie Index, is nog niet zover.

Hier is de index nu onder bij de dalende trendlijn aangekomen. Van een doorbraak is hier geen sprake. Toch lijkt dat een kwestie van tijd, en dan bevestigen beide grafieken elkaar. De stijging is wat vreemd, als men naar de wereldwijde economische situatie kijkt, maar de geopolitieke spanningen met Rusland zijn wel een verklaring. Hoe het ook zij, de olieprijzen stijgen en van topvorming is hier (nog) geen sprake.

Goud (fig. 8)

Men zou toch verwachten, dat de Russische dreiging en de toegenomen inflatie de goudprijs zou opdrijven, maar hij wil maar niet omhoog uitbreken. En afgelopen week werd opnieuw de oplopende trendlijn geraakt. Daarmee kan een uitbraak omhoog uiteindelijk nog steeds plaatsvinden, maar sterker is het beeld er niet op geworden. De eerste, te nemen grens is US$1.850 per troy ounce met vlak daarboven nog US$1.920 per troy ounce. Onze conclusie van een maand geleden blijft daarmee staan: “Ook hier geldt, eerst zien, dan geloven, want voor hetzelfde geld valt de inflatieverwachting uiteindelijk wereldwijd terug in de komende weken en komt er een oplossing voor de discussie met President Putin, en dan is de steun op US$1.740 waarschijnlijk niet eens veilig.”

Beleggen en de Today’s-methodiek

In 2022 zijn wij in feite veel te vroeg uit de Big-tech aandelen gestapt. Dat heeft ertoe geleid, dat wij in dat jaar een achterstand opliepen ten opzichte van tech- en groei-georiënteerde indices zoals de AEX Index. Maar in die fase zijn wij ook overgestapt op banken, verzekeraars en energie. En dat heeft zich in januari uitbetaald. Vroeg in de maand verkochten wij al onze aandelen Novo-Nordisk (binnen de Prijs<Waarde Methode) en later zijn wij ook uit Unilever gestapt (binnen de ESG-georiënteerde defensieve portefeuilles), waardoor overal een liquiditeitensaldo van zo’n 20% is ontstaan in de aandelenportefeuilles.

Dat en de vroege switch naar andere aandelen heeft dit keer voor een prima buffer gezorgd waardoor de aandelenportefeuilles van onze klanten per saldo zich veel beter hebben gehouden dan de beurzen. Alleen daar waar portefeuilles relatief defensief zijn ingesteld, is het resultaat naar verhouding wat negatiever geweest, mede omdat hier ook nog eens de rentestijging zich doet gevoelen. Al met al is het jaar daarmee weliswaar met een verlies begonnen, maar groot zijn de problemen allerminst.

Disclaimer

De auteur is medeverantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Today’s Group BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Today’s Group BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. De besproken effecten en strategieën vertegenwoordigen een hoog risico.